طرح عفاف و حجاب فقط از دشمنان ایران برمی‌آید

صادقی: طرح عفاف و حجاب فقط از دشمنان ایران برمی‌آید/

اقبالی: در حکومت اسلامی قوانین برخاسته از فقه است نه مردم/

صادقی: اسلام در بحث کشف حجاب جرم انگاری نکرده است/

فقط جمهوری اسلامی و طالبان در مورد پوشش جرم‌انگاری کرده‌اند/

اقبالی: جرم کسی که کشف حجاب می کند از آن کسی که از دیوار مردم بالا می رود سنگین تر است/

در سالگرد اعتراضات سراسری ایران در پی کشته شدن مهسا امینی، مناظره ای بین محمود صادقی و ابوالفضل اقبالی برای بررسی لایحه ماده ای عفاف و حجاب برگزار شد

مردم یا فقه؟

مدرسین پرس – در آستانه سالگرد اعتراضات سراسری پس از مرگ مهسا امینی محمود صادقی و ابوالفضل اقبالی به مناظره نشستند.

عنوان این مناظره بررسی لایحه ۷۰ ماده ای عفاف و حجاب به عنوان یکی از مناقشه برانگیزترین لوایح در عمر ۴۴ ساله جمهوری اسلامی ایران بود.

برای این مناظره پیش بینی شده بود که محمود صادقی عنوان استادیار حقوق دانشگاه تربیت مدرس، نماینده سابق مجلس و دبیر کل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها و  ابوالفضل اقبالی به عنوان مدرس دانشگاه و پژوهشگر مطالعه خانواده  از زاویه علمی و رشته تخصصی خود یعنی حقوق و جامعه شناسی به گفت و گو بنشینند.

با این حال موضوع پرحاشیه حجاب و لایحه عفاف و حجاب که توسط قوای سه گانه اصولگرا تهیه و تدوین شده نمی توانست خالی از برخی مباحث سیاسی باشد. در ادامه گزارشی از این مناظره را از نظر می گذرانید.

صادقی: قانونگذار از اجرای لایحه عفاف و حجاب اطمینان ندارد

در ابتدا محمود صادقی به عنوان منتقد لایحه عفاف و حجاب به بیان دیدگاه های خود پرداخت.

صادقی با بیان اینکه هر قانونی باید مبتنی بر  مبانی حقوق اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و در واقع بنیادهای نظری وضع شود و اهدافی را دنبال کند گفت: اگر در مبانی و اهداف قانونی شفافیت وجود نداشته باشد عملا قانون بلااجرا باقی خواهد ماند.

این دانشیار حقوق دانشگاه تربیت مدرس افزود: لایحه عفاف و حجاب در ابتدا  توسط قوه قضاییه با ۹ ماده تهیه شده بود اما هیات دولت تقدیم شد به ۱۵ ماده تبدیل و سپس در مجلس  به ۷۰ ماده افزایش پیدا کرد.

او با اشاره به ماهیت کیفری این لایحه افزود: ابتدا باید ببنیم در مسأله‌ی پوشش با چه مقوله ای رو به رو هستیم. آیا مقوله حقوقی است؟ آیا این موضوع تاب جرم انگاری کیفری دارد؟ به نظر می رسد این حوزه بیشتر جنبه فرهنگی و اجتماعی دارد و مداخله قانون گذاری از جنس کیفری تناسبی با این موضوع ندارد.

دبیر کل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها ادامه داد: بر اساس متن آن بر می آید که قانونگذار متوجه است که تلاش های چهار دهه او با موفقیت همراه نبوده است و به این ترتیب می خواهد مجازات ها، مخصوصا مجازات های مالی، تقویت ضمانت اجرا و تشدید توسعه وظایف دستگاه های اجرایی و پایش چندجانبه آن را تشدید کند. حتی برای ضابط دادگستری هم کسی را در نظر گرفته تا رفتار او را رصد کند چون به او و همچنین اجرایی شدن قانون اطمینانی ندارد.

صادقی افزود: یکی از اعضای کمیسیون قضایی گفته است که اگر راکبی حجاب را رعایت نکند، ماموری او را ببیند و قانون را اجرا نکند و شخصی عکس مامور را بگیرد، آن مامور مجازات می شود. ما در سیر قوانین این را مشاهده می کنیم که در قانون مجازات اسلامی در جرم انگاری صورت گرفته، برای عدم رعایت حجاب شرعی ابتدا شلاق و حبس مقرر شده و بعد به جزای نقدی تبدیل می‌شود.

علاوه بر آن در سال های ۷۴، ۷۶، ۸۴ و ۹۸ مصوبات متعددی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برای حجاب ازجمله براب پوشش دانشجویان دختر تصویب می‌شود. اگرچه از نظر حقوقی می توان در مورد صلاحیت این شورا برای قانونگذاری تردید کرد اما مصوبات آن عملا در حکم قانون است و در خیلی از حوزه ها قوه ی اجرایی دارد. همچنین مجلس قوانین دیگری مثل حمایت از آمران معروف و ناهیان منکر و ساماندهی مدل و لباس را تصویب کرده است.

این حقوقدان گفت: در واقع باید از قانون گذار پرسید آیا از علت اجرا نشدن مصوبات قبلی خود به صورت نظام مند و علمی ارزیابی دارید که می خواهید قانون جدیدی را هم وضع کنید؟ ضمن اینکه لایحه جدید در بخش های زیادی با مصوبات و قوانین قبلی همپوشانی دارد و بعضا تکرار برخی از آنهاست. اگر آنها اجرا نشده چه تضمینی وجود دارد که این لایحه اجرا شود؟

او با طرح این سوال که  چرا قوانین قبلی موفق نبوده اند؟ گفت: علت اصلی آن است که حوزه پوشش قانون بردار نیست و بیشتر به هنجار‌های عرفی مربوط است و این موارد باید در عرف پذیرش داشته باشند. ضمن اینکه اساسا قاعده این است که قانون باید برآمده از خواست مردم باشد یعنی یک توافق جمعی بر سر قانون بین قانونگذار و اقتضائات اجتماعی وجود داشته باشد. به تعبیری که در بحث امر به معروف و نهی از منکر هم گفته شده معروف آن چیزی است که در عرف به عنوان یک هنجار مطلوب پذیرفته شده و وقتی شما امر به آن می کنید در عرف پذیرش دارد.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی پیش بینی می کند که سرنوشت این قانون مثل سرنوشت مصوبات قبلی خواهد بود.

ابوالفضل اقبالی: جرم کسی که کشف حجاب می کند از آن کسی که از دیوار مردم بالا می رود سنگین تر است

در بخش بعدی این مناظره ابوالفضل اقبالی به دفاع از حجاب اجباری و لایحه عفاف و حجاب پرداخت.

او گفت: اینکه حجاب یک مقوله فرهنگی است به این معناست که در حوزه میان فرهنگی و میان مردم در جریان و امر قضایی نیست حرف درستی است. اما اینکه حجاب و مقوله پوشش دلالت های خارج از امر فرهنگی ندارد دقیق نیست.

او با بیان انکه ما ابعاد مختلفی از مساله حجاب را امروز در ایران شاهد هستیم که دلالت های کاملا سیاسی و امنیتی دارد افزود: این امر توهم حاکمیت نیست بلکه کاملا تصریح دشمن است که کشف حجاب و برهنگی را دستاویزی برای مبارزه سیاسی مبارزه می کند. وقتی خود طرف می گوید من لخت ترین لباس هایم را می پوشم تا مشروعیت تو را زیر سوال ببرم ما دیگر نمی توانیم آن را انکار کنیم. البته این ها اقلیت محض هستند. پس این نشان می دهد که بخشی از واقعیت حجاب فرهنگی نیست که بخواهید با مقوله فرهنگی آن را مدیریت کنید.

این پژوهشگر مطالعات خانواده ادامه داد: اگر منظورتان از مقوله فرهنگی این است که باید در تلویزیون گل و بلبل نشان دهیم؛ او اصلا تلویزیون شما را نمی بیند که بخواهد با شما وارد گفتگو شود. او می گوید می دانم منطق حجاب تو چیست و من عامدانه برای نفی حجاب این فعالیت ها را می کنم. اصلا او پول گرفته که برهنه به خیابان بیاید یا در صفحه خود علیه حجاب سخنرانی کند و علیه کیان کشور توییت بزند. در حالی که جامعه ایران هنوز روی موضوع خانواده و حریم خصوصی حساس است و این‌ مسائل را مرزهای خود می داند.

او با اشاره به کلیپ اخیر مهدی یراحی که منجر به بازداشت این خواننده شد گفت: طرف کلیپ می سازد که روسری‌ات را در بیاور. این یک دعوت به نافرمانی مدنی با دلالت سیاسی است. شما چطور می توانید بگویید این ذائقه فقط یک هنرمند بوده نه، اتفاقا پروژه بوده است. آیا در مواجهه با این مساله نباید قانون گذاری و جرم انگاری کرد؟

اقبالی ادامه داد: فقط کسی که از دیوار مردم بالا می رود، مجرم کیفری نیست بلکه فردی هم که آرامش را از خانواده و حریم خصوصی سلب می کند مجرم است؛ چرا که شخص دزد مثلا ۱۰ هزار تومان پول دزدی می کند اما شخص دوم هویت تاریخی یک کشور را نابود می کند و جرمش سنگین تر است. لذا در اینجا کاملا جرم انگاری لازم است و دست فرمان جمهوری اسلامی در این چهل سال اتفاقا فرهنگی بوده.

این پژوهشگر مطالعات خانواده با بیان اینکه ۹۵ درصد مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، فرهنگی است افزود: الان به نقطه ای رسیده ایم که اکتفا به سیاست های فرهنگی کاملا ناکارآمد است و باید با آنها مداخله سیاسی و امنیتی کرد. اما  مخاطب مواد مجرمانه این لایحه زیر ۵ درصد جامعه‌اند.

این مدرس دانشگاه با اشاره به حرف صادقی که قانون باید پذیرش اجتماعی داشته باشد گفت: من هم موافقم که قانونی، موفق است که پذیرش اجتماعی داشته باشد در غیر این صورت دچار اختلال خواهد شد. اما مساله این است که در خصوص این لایحه خاص که درباره آن صحبت می کنیم وضعیت میدان چگونه است؟ درباره این موضوع باید سراغ آمارها رفت.

اقبالی افزود: علت اینکه لایحه کنونی با مصوبات قبلی همپوشانی دارد این است که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمانت اجرا ندارد اما با مصوبات مجلس که ضمانت اجرایی می توان وزیر را استیضاح کرد. اصلا دلیل اینکه برخی از مفاد قبلی آمده به خاطر ضمانت اجرا از انفصال خدمت تا استیضاح وزیر بوده است.

او در پایان این بخش از سخنان خود در واکنش به سخنان محمود صادقی که قاعده بر مورد پذیرش بودن قانون خواند گفت: در حکومت اسلامی چنین چیزی نداریم قانون بلکه برخاسته از فقه اسلامی است اما باید با همراهی مردم هم مواجه باشد.

صادقی: آیا مساله قانون گذار نبود ضمانت اجرایی در قوانین قبلی است؟

صادقی در بخش دوم سخنان خود با رد ادعای اقبالی مبنی بر پیش بینی نشدن جنبه کیفری در قوانین قبلی مرتبط با حجاب گفت: این موضوع صحت ندارد، بسیاری از آنها مثل قانون مجازات اسلامی ضمانت اجرای کیفری داشتند. البته مصوبات شورای انقلاب فرهنگی تعیین وظیفه برای دستگاه ها بوده با این حال در آنها هم جرم انگاری وجود داشته است. به عنوان مثال در مصوبه سال ۷۴ در ارتباط با بحث تخلف دانشجویان دختر در صحن دانشگاه کلی ضمانت اجرایی تدارک دیده شده است.

او افزود: ما از نظر حقوقی به جایگاه این شورا این ایراد را وارد می کنیم. من شخصا وجود این شورا را لازم می دانم اما این شورا بیشتر باید سیاستگذار باشد نه اینکه قانونگذاری کند. اما شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت جزئی برای داخل یا خارج از دانشگاه قانونگذاری کرده و اتفاقا بسیار هم ضمانت اجرایی دارند طوری که عدم اجرای آنها قابل پرسش و قابل استیضاح است. اما آیا مساله قانون گذار در شرایط کنونی این است که قوانین قبلی ضمانت اجرایی نداشته است؟

این نماینده پیشین مجلس ادامه داد: وقتی قانونی تصویب می شود اما اجرا نمی شود بیشترین ضربه را به اقتدار حاکمیت وارد می کند. ما از این نوع قوانین مثل قانون منع استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره، ممنوعیت استفاده از ویدئو یا در حال حاضر فیلترینگ بسیار زیاد داشته ایم. در حالی که این قوانین عملا اجرا نشده اند وضع قوانین جدید این چنینی عملا استهزای قانون است.

اولا اگر ادعای پنج درصد درست باشد نیازی به قانون نیست ثانیا آنکه واقعیت نشان می دهد آمار چیز دیگری است

محمود صادقی در ادامه گفت: حتی شما مشاهده می کنید که مقامات عالی کشور مثل رهبری در توئیتر فیلتر شده به چند زبان حساب کاربری فعال دارند و یا در اینستاگرام که می گوییم متعلق به استکبار است گاه سخنان رهبری به صورت زنده پخش می شود.

او در پاسخ به این سوال که «آیا اگر قانون اجرا نمی شود باید لغو شود یا نه» گفت: وقتی قانونی اجرا نمی شود در واقع کالعدم است. باید ببینیم چرا اجرا نمی شود و بعد بررسی کنیم که آیا قانون جدیدی که می خواهیم وضع کنیم آیا با قوانین قبلی همپوشانی دارد یا نه؟  اتفاقا کلی هم برای آن هزینه می شود. آن هم به قول آقای اقبالی فقط برای پنج درصد! پنج درصد که قانون نیاز ندارد. موضوع قانون باید یک شمولیت و فراگیری داشته باشد.

اگر کشف حجاب جنبه سیاسی یا تقابل پیدا کرده است چرا اینطور شد که سال قبل ۵۰۰ نفر کشته شوند و تعدادی چشمانشان را از دست دهند؟

دبیر کل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در واکنش به اقبالی که حجاب را دارای جنبه سیاسی و امنیتی دانست گفت: اگر کشف حجاب جنبه سیاسی و تقابلی پیدا کرده باید پرسید چرا اینطور شده است؟ در سیر چهار دهه گذشته چرا به اینجا رسیدیم که طبق آمارهای رسمی برای این مساله در کشور ۵۰۰ نفر کشته شوند و تعدادی چشمانشان را از دست دهند و آن همه بازداشت شوند؟ بحث گشت ارشاد بود که خانم مهسا امینی را بازداشت کردند و به آن شکل بازگرداندند. فقط قوه قضاییه به ده ها هزار نفر عفو داد. این همه زندانی برای کشور دردسر بزرگی است. دست کم بالای صد شهر در کشور درگیر این ماجرا شده بود. این نشان می دهد پنج درصد درست نیست.

او افزود: اولا اگر ادعای پنج درصد درست باشد نیازی به قانون نیست ثانیا آنکه واقعیت نشان می دهد آمار چیز دیگری است. من انکار نمی کنم که بیگانگان هر امری را دستاویز قرار می دهند اما اینکه ما بخواهیم خودمان را پشت این عناوین پنهان کنیم این فرار از واقعیت است.

جمهوری اسلامی است که حجاب را سیاسی کرده است

صادقی ادامه داد: اتفاقا این حاکمیت است که حجاب را به امر سیاسی تبدیل کرده است. در بیان رهبری هم واجب سیاسی خوانده شده است.

این نماینده سابق مجلس در ادامه کلیپی از سخنان رهبری در ارتباط با اهمیت و تاکید بر مدارا پخش کرد که در آن ایشان می گویند: مدارا کنید ممکن است ظاهر زننده ای داشته باشد. خب داشته باشد. بعضی از همین هایی که جناب مهمان نواز و بقیه آقایان در این تریبون از آنها تعریف کردند، خانم هایی بودند که در عرف معمولی به آنها می گویند بدحجاب. خب چه کار کنیم؟ اشک هم از چشمش دارد می ریزد. ردش کنیم؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه. دل متعلق به این جبهه است. جان دلباخته این اهداف و آرمان هاست. یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است؛ نقص های این حقیر باطن است. نمی بینند. آیا توچنان که می نمایی هستی؟ گفتا شیخا من آنچه گفتی هستم، اما آیا تو چنان که می نمایی هستی؟ ما همه یک نقص داریم او هم یک نقص دارد. با این نگاه و روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم می کند. نهی از منکر با زبان خوش نه با ایجاد نفرت. با قشر دانشجو ارتباط پیدا کنید … .

صادقی سپس گفت: این سخنرانی در مهر سال ۹۱ در جمع روحانیون استان خراسان جنوبی ایراد شده است و این طور که نشان می دهد در جمع مستقبلین از رهبری زنانی بودند که با ظاهری به تعبیر خود ایشان بدحجاب ظاهر شدند و ایشان می گویند اشکالی ندارد. سپس رباعی ۸۶ خیام را خواندند که شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی/ هر لحظه به دام دگری پابستی/ گفتا شخا هرآنچه گویی هستم/ اما توچنان که می نمایی هستی؟

دبیر انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها افزود: این شعر خیام بسیار درس آموز است از این جهت که در خیلی از موارد مردم می بینند که خود آمر به معروف و ناهی از منکر پابند به قانون نیست یا به تعبیر غزلی از حافظ: واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند/ چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند.

محمود صادقی ادامه داد: جنبه‌ی مثبت دیدگاه ذهبری این است که توصیه به مدارا می‌کنند و متذکر می‌شوند که مدارا با مردم از اوصاف پیامبر است. ایشان بعد از اینکه می گویند اشکالی ندارد می گویند این خانم ها که در عرف به آنها بدحجاب می گویند اشک هم از چشمش دارد می ریزد. از این بیان استفاده می‌شود که ما ملاک را باید اینطور قرار دهیم که آیا جان آن زن به اصطلاح بد حجاب متعلق به این جبهه هست یا نه؟ یعنی اگر بود قابل بخشش است و باید با مدارا با او رفتار شود و اگر نبود باید مجازات شود. کمااینکه شما در مناسبت های مختلفی مثل ۲۲ بهمن، روز قدس یا ایام انتخابات مشاهده  می کنید که همه خودی می شوند و صدا و سیما هم قیافه های آنچنانی را نشان می دهد. اما از این روزها که عبور می کنیم همه ناخودی می شوند! این بعنی جرم انگاری فاعل محور به جای جرم‌انگاری فعل محور،

او در پاسخ به مجری برنامه که به سخنان رهبری جمهوری اسلامی مبنی بر واجب سیاسی بودن حجاب تاکید کرده بودند گفت: اگر آن بحث تقابل با توطئه دشمنان باشد باید با آن مسائل امنیتی برخورد کرد البته آن هم در جای خودش. اما مساله امنیتی قانونی ۷۰ ماده جدید لازم ندارد، بلکه تدابیر امنیتی لازم دارد؛ نه اینکه همه را بگیرند و وضعی که شاهد آن بودیم اتفاق بیفتد. بنابراین دیگر چنین قانونی دیگر توجیه ندارد.

اقبالی: کسی که بی‌حجابی را نقص خودش می داند با فردی که بی‌حجابی را افتخار و پرچم مبارزه می داند فرق می کند!

اقبالی در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به محمود صادقی بی حجابی را با سرقت و جعل سند مقایسه کرد و گفت: فرمودند که پنج درصد نیاز به قانون ندارد. اما ما قانون درباره جعل سند، جرایم کامپیوتری و سرقت داریم. مگر چند درصد مردم در معرض این جرایم هستند؟ بالاخره باید یک قانونی وجود داشته باشد که اگر کسی این تخلفات را مرتکب شد برای مقابله با او جواز قانونی وجود داشته باشد.

او افزود: اتفاقا صحبت های رهبری رویکرد انسانی و حق مدارانه انقلاب و جمهوری اسلامی را نشان می دهد. ما می گوییم مساله حجاب و پوشش یک امر فرهنگی است و به این نقطه رسیده است. بعضی از شهروندان متاثر از تحولات فرهنگی مثل رسانه، سبک زندگی، تعاملات جهانی ذائقه و ادراکشان تغییر کرده است.

این مدرس دانشگاه در ادامه گفت: باید با این آدم روند فرهنگی را طی کنید تا پوشش او تغییر کند که بدحجابی نقص اوست این نقص را برطرف کنید.  این رویکرد غالب جمهوری اسلامی در سیاست های حجاب است. اما اینکه موفق بوده یا ناموفق بحث دیگری است. یعنی اگر کسی بدحجابی نقص او بوده را نباید دستگیر کنید و به زندان بیندازید یا با او برخورد کیفری کنید. اما این فرق می کند با کسی که بی حجابی را نقص خودش نمی داند بلکه افتخار و پرچم مبارزه خودش می داند!

کشف حجاب جامعه در سه چهار سال آینده ممکن است

اقبالی در پاسخ به این سوال مجری برنامه که «این موضوع را از کجا می توان تشخیص داد؟» گفت: امروز دیگر دلالت غالب برای کشف حجاب نقص فرهنگی نیست. جمهوری اسلامی می گوید من با ضعیف الحجاب و بدحجاب کاری ندارم بلکه باید با آنها گفت و گو کرد اما از حدی که بگذرد دیگر دیوار است  و اگر از آن خط بگذرد برخورد کیفری می کند. البته همه کشف حجاب کنندگان پول نگرفته اند اما بدانید که این رفتار مجرمانه است و نباید مرتکب شوید. این دیوار به خاطر تحولات عرف عقب آمده است اما تحولات عرف ریشه در عوامل مختلفی دارد که باید در این رابطه بحث کنیم. او در پاسخ به این سوال مجری برنامه که آیا می توان کشف حجاب را تا سه چهار سال آینده پیش بینی کرد پاسخ مثبت داد و گفت: کاملا ممکن است.

گشت ارشاد فقط شو و نمایش بود!

این پژوهشگر خانواده مجددا با مقایسه قانون عفاف و حجاب با کمربند ایمنی خودرو گفت: از ابزارهای مدیریت عرف قانون است. کمربند ایمنی چطور عمومی شد؟ شما با کار فرهنگی مثل فیلم و سیاساکتی نتوانستید کمبربند ایمنی را عمومی کنید؛ این کار با قانون انجام شد.

او با بیان اینکه گشت ارشاد تا کنون شو و نمایش بوده است گفت: من خودم از منتقدین این موضوع هستم. او در پاسخ به مجری برنامه که «آیا با گشت ثارالله در ابتدای انقلاب آیا موضوع حجاب برطرف شد؟» گفت: ما درباره حجاب ذوابعاد عمل نکردیم. یک عده ای ابتدای انقلاب در پیشانی زنان بدحجاب پونز فرو می کردند یا کتاب می نوشتند که زن آدم نیست حالا امروز می آیند و از حضرت انسان و حضرت مهسا صحبت می کنند.

جریانات همفکر با دکتر صادقی در این کشور ۳۰ سال حکمرانی در اختیارشان بوده و آنها خودشان علیه حجاب سخنرانی کرده و یا نوشته اند. اینها خودش عرف را تغییر داده است. عرف که خودش تغییر نمی کند. عرف را انسان ها می سازند. ما در سینمای دهه ۸۰ چقدر علیه ارزش ها هجمه وارد کرده ایم؟ از آن طرف هم دشمن بیکار ننشسته است. اما مساله قانون یکی از موارد عرف ساز است که شما با آن عرف را تغییر می دهید.

نظر مردم مهم نیست

اقبالی در پاسخ به این سوال مجری برنامه که آیا ۹۵ درصدی که گفتید موافق جرم انگاری هستند گفت: «نه. اصلا لزومی هم ندارد. چرا باید ۹۵ درصد قائل باشند؟»

او در ادامه آمار و ارقامی مطرح کرد و مدعی شد که اکثریت جامعه با ضابطه مند بودن حجاب موافق اما با الزامی بودن آن مخالف‌اند! به ادعای او اینکه ۸۴ درصد جامعه معتقدند که حجاب حکم خداست و نظرسنجی های بعد از مهسا هم همین را می‌گوید.  ۷۴ درصد جامعه هم با اینکه زنان باید حجاب داشته باشند موافق اند. اما اکثریت با اینکه حجاب باید توسط پلیس و جمهوری اسلامی الزامی باشد موافق نیستند. ۴۵ درصد با آن موافق اند و ۵۵ درصد با آن مخالف اند.

اقبالی افزود: از این آمارها نتیجه می گیریم که مردم با تجربه حکمرانی حجاب و گشت ارشاد زاویه دارند و با تجربه های جمهوری اسلامی در حوزه حجاب مخالف‌اند. من هم با آنها موافقم. حتما روایتی که از کشف حجاب دیده و شنیده شده روایت مسیح علینژاد بوده است. اما از این نظرسنجی ها نمی توانیم نتیجه بگیریم که حجاب ضابطه مند نشود! از مردم پرسیده شده آیا پوشش اجتماعی باید ضابطه مند باشد. ۸۲ درصد با این موضوع موافق بوده‌اند. همچنین پرسیده شده است که آیا با گشت ارشاد موافقید؟ که ۳۵ درصد با آن موافق بوده اند.

جریان فمینستی فقط روی حجاب زنان مانور می داد، نه شلوارک پوشیدن مردان

او همچنین مدعی شد که در اوج اغتشاشات ۱۴۰۱، بیش از ۶۵ تا ۶۷ درصد مردم موافق برخورد با کشف حجاب بوده اند. یک زمان شما مردم را ملاک قرار می دهید که بله مردم موافق اند اما عرف جامعه ایرانی می گویند باید با این وضعیت برخورد شود.

 در ادامه، مجری برنامه پرسید تا زمانی که مجلس به لایحه عفاف و حجاب وارد نشده بود بحث شلوارک پوشیدن آقایان اصلا مطرح نبوده است که این موضوع با تایید اقبالی نیز همراه شد. مجری برنامه در ادامه گفت: این نشان می دهد که خود مرد ایرانی به این نتیجه رسیده بود که این پوشش در شان او نیست اما آیا اگر در این باره قانون گذاری می شد وضعیت بدتر نمی شد؟ اقبالی گفت: نه دلیلش این است که درباره حجاب آقایان سازمان سیا و اتحادیه اروپا بودجه تصویب نمی کنند. حجاب اختیاری و اجباری از اواسط دهه ۷۰ مساله و همه هجمه ها علیه پوشش زنان شد؛ جریانات فمینستی روی حجاب زنان مانور می دادند. اما بعد از ماجرای مهسا حرکت هایی برای شلوارک پوشیدن آقایان ترویج شده است، نه به خاطر اینکه ما قانون گذاشتیم.

صادقی: اسلام در بحث کشف حجاب جرم انگاری نکرده است

این نماینده پیشین مجلس در ادامه در ارتباط با اظهارات اقبالی درباره جریان اصلاح طلب گفت: اظهارات شما درباره‌ی اصلاح‌طلبان غیراخلاقی بود و من نمی خواهم وارد این مقوله غیراخلاقی و برچسب هایی که به اصلاح طلبان زده شد، شوم. این از عادت های بد طیفی است که آقای اقبالی به آن تعلق دارند و معمولا در بحث های تخصصی و علمی هم به جای بحث های ماهوی از برچسب زدن استفاده می کنند.

او ادامه داد: خود شما هم حتی در آمار و ارقامی که معلوم نیست از سوی کدام نهاد سنجی صورت گرفته و روایی آن چقدر است اشاره کردید که اکثریت مردم با برخورد پلیسی موافق نیستند. مساله اصلی هم همین حجاب اجباری است.

محمود صادقی که سابقه تحصیل در سطوح عالی حوزه علمیه را دارد سپس افزود: می فرمایید مبنا احکام اسلامی و نه خواست مردم است. این یک جور بدفهمی است که در ارتباط با احکام اسلامی صورت گرفته است. ما در خصوص خود حجاب آیات متعددی داریم از جمله آیه ۳۰ سوره نور که مومنین را خطاب قرار می دهد؛ یعنی ابتدا ایمانی در قلب صورت گرفته و سپس مومن به صورت داوطلبانه حجاب را رعایت می کند. ثانیا ابتدا با مردها شروع می کند و می گوید که چشم شان را بپوشانند. و بعد می‌گوید زنان مؤمن هم چشم های خود را بپوشانند. قرآن مردان و زنان مؤمن را با تکیه بر ایمانشان که امری قلبی و داوطلبانه است امر به پوشاندن چشم از تا محرم می‌کند بدون اینکه آن را جرم انگاری کند.

روایتی نداریم که پیامبر و امیرالمومنین کسی را به خاطر حجاب تعزیر کرده باشند

او افزود: ما در نظام حقوقی اسلامی چهار نوع مجازات داریم حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. بعضی از جرایم جنسی مشمول حدود می شوند. اما در بحث کشف حجاب اسلام جرم انگاری نکرده است. بلکه یک تکلیف فردی را برای مومنین مقرر کرده بدون آنکه در عمل حد و مجازاتی را برای آن وضع کند. ضمن آنکه در عمل حکومتی پیامبر و حضرت امیر المومنین هم روایت نشده است که فردی به خاطر بی حجابی تعزیر شده باشد.

این حقوقدان در پاسخ به این سوال مجری برنامه که آیا اگر قانونی مورد اقبال جامعه قرار نگیرد قانون گذار باید آن را کنار بگذارد، گفت: قانون گذاری که مورد پذیرش اکثریت جامعه است ممکن است الزاماتی کند که لزوما همه با آن موافق نباشند. اما این موضوع سازو کارهای دموکراتیک دارد و مجلس نمایندگان برآمده از آرای مردم است نه اینکه از فیلتر نظارت استصوابی عبور کرده باشد. مردم هم اگر با قانونی مخالف باشند مثل سال قبل فرانسه که مخالف افزایش سن بازنشستگی بودند آمدند، تظاهرات می کنند و دفعه بعدی به آن حزب رای نمی دهند. مثل اتفاقی که در هلند افتاد و مردم از محدودیت های محیط زیستی ناراضی بودند و به حزب دیگری رای دادند، حزب مخالف رای آورد و قوانین تغییر کرد.

فقط جمهوری اسلامی و طالبان در مورد پوشش جرم انگاری کرده‌اند

او در پاسخ به این سوال که اگر مردم می توانند در انتخابات نظر خود را اعلام کنند چرا به خیابان می آیند گفت:  این جوامع برای مردم حق تجمع و دموکراسی مستقیم قائل شده اند. البته حق تجمع در اصل ۲۷ قانون اساسی ما هم هست اما به آن عمل نمی شود. حتی ممکن است آنها اقلیتی باشند.

 موضوع حجاب را با قوانین جعل سند یا کمربند ایمنی نباید مقایسه کنیم؛ هر قانونی اقتضای خودش را دارد. در مورد جعل سند همه جای دنیا جرم انگاری شده است و این نوعی بناء عقلا است. اما در مورد پوشش اجباری فقط در جمهوری اسلامی و حکومت طالبان جرم انگاری شده است.

او در پاسخ به اینکه اگر فردی باوضعیت بسیار زننده ای وارد خیابان شود شما چه راهکاری دارد گفت: موارد بسیار نادر اصلا نیاز به قانون گذاری ندارد. عرف جامعه ما بسیار عفیف و اخلاقی است و خودش کنترل می‌کند و باید به این جامعه احترام بگذاریم. صادقی با اشاره به قضیه نارنجستان شیراز گفت حتی گاهی مشاهده شده فردی که با آمر به معروف درگیر شده به خاطر دفاع از ناموس خود بوده است نه از بی حجابی ناموس خود. عرف ما اصلا اجازه تعرض به حریم خانواده و … را نمی دهد. اگر در مواردی اتفاق بیفتد در جای خود با آن برخورد می شود. اما آیا همه مواد لایحه عفاف و حجاب در ارتباط با این قبیل موارد و کشف حجاب سازمان یافته و امنیتی است؟

برای پنج درصد جامعه به مراجع انتظامی اجازه داده شده به همه اطلاعات خصوصی مردم دسترسی داشته باشند؟

او در پاسخ به این سوال که با مواد مربوط به سازمان یافته نقدی ندارید؟ گفت: در ارتباط با موارد سازمان یافته اشکال این لایحه این است که برای مقابله با یک منکر زمینه ارتکاب هزار تا منکر دیگر را فراهم می‌کند. شما اگر به تبصره ۲ ماده ۸۱ قانون عفاف و حجاب نگاه کنید به مرجع انتظامی اجازه داده است که به همه اطلاعات حتی اطلاعات خصوصی مردم در سامانه های مختلف الکترونیکی دسترسی داشته باشند. در حالی که ادعا می‌شود این قانون برای پنج درصد جامعه است. امروزه در دنیا مهمترین دغدغه قانونگذاران حوزه فضای مجازی حفظ حریم خصوصی است. علت مخالفت با طرح صیانت هم ناقض بودن ‌حریم خصوصی مردم بود.

این نماینده سابق مجلس در ادامه گفت: به جای همه وضع کردن این همه هزینه چرا نمی روید مشکل تورم را حل کنید؟ مگر رهبری ابتدای سال نفرمودند امسال سال کاهش تورم و رشد تولید؟ چرا آنجا برای دستگاههای مختلف تعیین تکلیف نمی کنید؟ معلوم است مشکلات مردم اولویت شما نیست. به نظر من این کار از اقائات موساد است و فقط از دشمنان ایران که دنبال براندازی و ویرانی ایران اند برمی آید. البته شاید بعضی از اغراض دوستان هم این باشد که حواس مردم را از مساله تورم پرت کنند.

اقبالی: ما داعشی و طالبانی هستیم شما هم موساد و سیا

اقبالی به عنوان دفاع از خود خطاب به محمود صادقی گفت: من به شما برچسب نزدم. عین تاریخ را گفتم. اگر می گفتم مامور سیا هستید می شد برچسب زدن. فقط گفتم همسویی با مسیح علی نژاد و … دارید.

این حرف با واکنش محمود صادقی رو به رو شد. او گفت: همسویی بود که آن همه نماینده اصلاح طلب برای ایستادن جلوی ترامپ لباس سپاه به تن کردند؟ خوب من هم خوب است به شما بگویم هم‌سو با داعش و طالبان هستید؟

اقبالی: نه ما ناراحت نیستیم. ما داعشی و طالبانی هستیم شما هم موساد و سیا. ضمن اینکه من نگفتم جرایم سازمان یافته در کشور ۵ درصد است. آنهایی که پول می گیرند کشف حجاب کنند زیر یک صدم درصد هستند. اتفاقا اینطور نیست که فقط ما و طالبان در دنیا برای پوشش قانون گذاری کرده باشیم. همه جای دنیا این قانونگذاری هست فقط سطح و حدود چارچوبها با ما فرق دارد!

آیا یک صدم وقتی که جمهوری اسلامی برای اقتصاد خرج می کند را برای حجاب گذاشته است؟

این پژوهشگر مطالعات خانواده در ادامه گفت: اصلا اینطور نیست که در اسلام حجاب جرم انگاری نشده باشد. فقط که حدود نیست مهمترین و اکثر آنها تعزیر است. مهمترین ساز و کار تنظیم اجتماعی در فقه ما تعزیر است که حاکم تشخیص می دهد در کجا باید چه کار کند. حجاب هم جزو تعزیرات است. اینکه می فرمایید آیه خطاب مومنین را ذکر کرده، برای این است که مخاطب مشخص شده باشد. مخاطب چه کسانی هستند؟ مسلمانان و مومنین. پس اینکه جرم انگاری نشده چون برای آن حد نداریم چنین چیزی نیست.

می گویید حجاب مهمتر است یا معیشت؟ مساله اولویت زمانی مطرح می شود که تزاحمی وجود داشته باشد. در صورتی که این دو تزاحمی برای کشور وجود ندارد. مگر جمهوری اسلامی معیشت را معطل حجاب قرار داده که حرف از اولویت می زنید؟ آیا یک صدم وقتی که جمهوری اسلامی برای اقتصاد خرج می کند را برای حجاب گذاشته است؟ در حالی که شعارهای ۱۰ سال گذشته همه اقتصادی بوده است.

صادقی: تعرض جنسی در محیط های مذهبی ما بیشتر است

محمود صادقی در آخرین بخش سخنان خود گفت: در نظام حقوقی باید بین اجزا و مولفه های مختلف آن توازن برقرار باشد. اگر این توازن برقرار نشود یک جامعه کاریکاتوروار خواهیم داشت. شما در اصل سوم قانون اساسی می بینید که ۱۶ وظیفه برای دولت گذاشته است. متر بگذارید ببینیم کدام یک از آنها را حاکمیت بهتر انجام داده. در صورتی که در هیچ یک از این وظیفه‌ها حجاب مطرح نیست، هرچند که در این لایحه به بند یک و هفت اصل سه اشاره شده است در حالی که بند ۷ راجع به تأمین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی است و ربطی به حجاب ندارد. ما ظاهرا همه بندها را فراموش کرده ایم. اگر دولت به همه این وظایف خود به صورت متوازن بپردازد در بخشی هم که می خواهد محدودیت ایجاد کند مردم همراه خواهند شد. اما ما نؤمن ببعض و نکفرببعض عمل می‌کنیم.

او افزود: ما باید کاری کنیم که از گفتمان تکلیف محوری به سمت گفتمان حق محوری ارتقا پیدا کنیم. اتفاقا قانون اساسی ما هم حق محور است. شما به همین مورد قهرمانی تیم ملی فوتبال زنان اسپانیا و برخوردی که با حرکت ناپسند رئیس فدارسیون شد نگاه کنید. آنجا برخلاف تصوری که بعضی اینجا دارند این همه به تعرض جنسی واکنش نشان دادند چون برای زن به حق تمامیت جسمانی قائل اند.

صادقی با بیان اینکه متاسفانه در محیط های مذهبی ما نیز تعرض جنسی وجود دارد ادامه داد: یکی از دانشجوهای دانشکده ما می خواست این قضیه را در پایان نامه خود بررسی کند اما به او اجازه ندادند. گفتند به کلیسا هرچه می خواهی بگو اما در مورد فلان مسجد قم یا موارد ساوجبلاغ و آن مربی صوت و لحن قرآن و فلان روحانی مصلحت نیست ورود کنی. در حالی که در جوامع اسلامی مثل مصر، لبنان و … بر روی این مسائل کار پژوهشی شده و آمارهایش وجود دارد که به زنان محجبه در حال زیارت بیشتر تعرض جنسی می شود  که هشتگ #Mosqemeto برای مقابله با آن ترند شد.

نمی خواهم بگویم خدای ناکرده این محیط ها اقتضای آن را دارد. بلکه می خواهم بگویم واقعیت جامعه را بشناسیم و برای مردم قبل از تکلیف حق قائل شویم.

اقبالی: محجبه ها هم دیگر دارند با حجاب اجباری مخالفت می کنند و کمپین راه می اندازند؟

ابوالفضل اقبالی هم در آخرین بخش سخنان خود حجاب را زیر مجموعه عفاف دانست و آن را از نشانه های عفاف عنوان کرد و گفت: عفافی که ما از آن حرف می زنیم اگر نشانه هایی داشته باشد یکی از آنها پاکدامنی است که متاسفانه برخی عفاف را به پاکدامنی صرف تقلیل می دهند.

او افزود: در شعارهای اغتشاشات اخیر گفته می شد: زن آزاده منم هیز تویی هرزه تویی. در حالی که کسی در آزادگی یا پاکدامنی شما تردیدی ندارد. مگر کسی گفته چون شما که حجاب ندارید پاکدامن یا آزاده نیستید؟ اما مساله این است که عفاف فقط پاکدامنی نیست. عفاف سطوح مختلف دارد؛ عفاف در گفتار و رفتار. در پوشش هم عفاف داریم. کسی که برهنه در انظار عمومی ظاهر می شود سطحی از عفاف را ندارد، حتی اگر پاکدامن باشد.

این مدرس دانشگاه در پایان افزود: ما در سال ۵۷ انقلابی کردیم که بدون تعارف بسیاری از کشورهای دنیا با ما دشمن شدند. یا باید بگوییم اشتباه کردیم که انقلاب کردیم اما این اعتقاد را نداریم بلکه  می گوییم مردم ایران سرنوشت خوبی برای خود انتخاب کردند. آنها هم بیکار ننشستند و شروع به جنگ و کودتا و … کردند. وقتی ناامید شدند تخم مرغ هایشان را در سبد فرهنگی کشور گذاشتند. این اتفاق برای بقیه کشورهای اسلامی نمی افتد. او به این نتیجه رسیده که باید عده ای را اجیر کند تا به خیابان بروند ما هم باید مقابله کنیم. پس لایحه عفاف و حجاب از این منظر ورود کرده است تا ضمانتی برای حفظ حریم ها و استانداردهای جامعه ایران لحاظ کند.

این پژوهشگر مطالعات خانواده گفت: در این کشور دو جریان فکری وجود دارد یکی جریان لیبرال که آب خوردن را هم به غرب و برجام گره می زند و جریان دیگری که صحبت از مقاومت می کند. جریان لیبرال در حوزه فرهنگی چه می گوید؟ صحبتی که آقای صادقی کردند که ما باید سراغ حق و دولت حقوق محور برویم یعنی گسترش آزادی ها و حقوق شهروندی. می گوید من در عفاف و حجاب باید آزادی بدهم تا شهروندان انتخاب کنند.  این حرف درست است اما چرا تعریف مان تک بعدی است؟ قانون عفاف و حجاب ناشی از نگاه حقوق محوری است نه تکلیف محوری. ما می گوییم حق زیست عفیفانه و داشتن خانه گرم از نظر عاطفی و جنسی از حقوق شهروندان است.

او در پایان تاکید کرد: کارکرد حجاب این است که امر جنسی را از جامعه به حریم خانه منتقل کند. در صورتی که با عقلانیت سیاسی مدرن جمهوری اسلامی باید از حجاب عقب نشینی کند. شما به این تکلیف محوری می‌گویید ولی ما نامش را حق محوری می‌گذاریم.  مگر جمهوری اسلامی عقلش کم است این همه روی چیزی که همه به آن فحش می دهند هزینه کند؟ چرا باید سرمایه اجتماعی جمهوری اجتماعی بریزد وقتی محجبه ها هم دیگر دارند با حجاب اجباری مخالفت می کنند و کمپین راه می اندازند؟

انتهای پیام/