تقابل استراتژی ایدئولوژیک با امنیت ژئوپلیتیک در سیاست خارجی ج.ا. ایران
حال ما میمانیم و استراتژی نابودی اسرائیل و ایران فردا.
مراد کاویانی (مسئول کارگروه سیاست خارجی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها)
طی چندین دهه گذشته خاورمیانه به مرکزیت جنوب غرب آسیا عرصه هماوردی و کشاکش بازیگران و کنشگران داخلی باهم و مداخله قدرتهای فرامنطقه در معادلات و مناسبات این منطقه بوده است. منطقه ای که بخش عمده از انرژی جهان را تامین میکند و عمده فرایند توسعه در جهان متاثر از صادرات انرژی همین منطقه است. علی رغم درآمد سرشار بسیاری از کشورهای جنوب غرب آسیا از صادرات انرژی بسیاری از کشورهای منطقه درگیر حکومتهای فاسد، ناکارامد و سرکوبگر هستند و وضعیت اقتصادی منطقه به‌گونه‌ای پیش رفته که منجر به ففر و شکافهای اجتماعی گسترده و بروز جریانهای تروریستی اسلامگرا با عناوین مختلفی شده است. در این میان، دو مسئله تداوم ارسال انرژی و امنیت همپیمانان منطقه‌ای بهویژه اسرائیل در منطقه اولویت غرب با محوریت ایالات متحده بوده و به سیاست خارجی آنها در این بخش از جهان جهت و معنا داده است.
احساس تهدید پایدار از سوی کشورهای اسلامی به ویژه همسایگان نقش محوری در جهتدهی به سیاست خارجی اسرائیل و استراتژی امنیتی آن در تجاوز به کشورهای پیرامونی داشته است. در چهل و پنج سال اخیر استراتژی برخاسته از نابودی اسرائیل جهتدهنده به سیاست منطقه‌ای ج.ا.ایران بوده و طی همین مدت نظام سیاسی ناگزیر از پرداخت هزینه‌های کلانی برای تداوم و پیگیری این استتراتژی ایدئولوژیک شده مسئله‌ای که در تداوم تقابل ایران با غرب نیز بسیار اثرگذار بوده است.
در این میان، با آغاز ناآرامی‌های سوریه و قلمروگستری جریانهای تروریستی در سال ۲۰۱۱ که تا سرنگونی بشار اسد نیز پیش رفت، ج.ا. ایران در قالب مبارزه با تروریست نیروهای نظامی خود را به دعوت سران این کشور به سوریه گسیل داشت که نقش موثری در سرکوب ناآرامیها و مبارزه با جریانهای تروریستی داشتند که تقریبا تا حدودی هم برای جهان حضور نظامی ایران در مبارزه با تروریسم پذیرفتنی مینمود اما از ۲۰۱۷ به بعد که آرامش نسبی در این کشور برقرار شده جنگندههای اسرائیل صدها بار نیروها و پایگاههای وابسته ایران را مورد حمله قرار داده که به شهادت ده‌ها فرمانده بلندپایه ایران انجامیده است و در ظاهر هم کاری از ایران بر نمیآمد.
به عبارتی، اسرائیل هم توش توانش خود را در دورساختن نیروهای نظامی ایرانی از مرزهای خود به کار گرفته است. بنا بر برخی گزارشها، حمله غافلگیرانه هفت اُکتبر ۲۰۲۳ نیروهای حماس از فروروین ۱۴۰۲ یعنی ماهها قبل با مشاوره و همکاری نیروهای ایرانی تدارک دیده شده بود منتها ظاهرا زمان اجرای آن را خود حماس اجرایی کرده بود.
در حمله غافلگیرانه هفت اُکتبر ۲۰۲۳ نیروهای حماس از نوار غزه به اسرائیل که طی آن بسیاری از اسرائیلی‌ها کشته و غیرنظامیان زیادی نیز توسط حماس ربوده و به گروگان گرفته شدند توانش نظامی، اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل به چالش کشیده شد. بنا به گزارشها تا ۱۳ اکتبر، دست کم ۱۳۰۰ اسرائیلی کشته، ۱۵۰ نفر گروگان گرفته شده و بیش از ۲۸۰۰ نفر زخمی شدند. اساسا این رژیم، استراتژی امنیتی خود را بر پایه حمله برق آسا و ویرانگر تعریف کرده است.
نخستین باری بود که از درون مرزها هزینهای چنین کلان و خسارت حیثیتی بر اسرائیل بار میشد. پیش از این معروف بود که هر اسرائیلی که کشته شود صد نفر از طرف مقابل باید تاوان بدهند، طبیعی بود که پس از این حمله غافلگیرانه، به نام مبارزه با تروریسم ماشین کشتار و ویرانی این رژیم به راه بیفتد و ده‌ها هزار تن زن و کودک را به خاک و خون بکشد و نوار غزه بر سر ساکنان آنجا ویران و آوار کند. وضعیت به‌گونه‌ای پیش رفت که جهان علیه این رژیم متحد شد و اسرائیل و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر بدنام این رژیم این بار در موضع ستمگر و ناحق در نزد افکار جهانی قرار گرفتند.
حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری ج.ا ایران در دمشق در ۱۳ فروردین اساسا جنگ غزه را وارد فضایی گفتمانی و عملیاتی دیگری کرد و زمینه برای رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل را برای نخستین بار فراهم کرد. نتیجه آن که ایران در ۲۵ فروردین در هماهنگی با نیروهای معروف به محور مقاومت حمله به اسرائیل را با نام عملیات «وعده صادق» در قالب صدها پرتابه (پهپاد، موشک کروز و موشک زمین به زمین) آغاز کردند. بر پایه گزارشها ۹۹ درصد پرتابه‌های ایرانی در قالب همکاری نیروهای نظامی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با اسرائیل رهگیری و منهدم شدند.
این حمله با محکومیت گسترده ایران همراه شد و احتمالا به تشدید تحریمهای ایران خواهد انجامید. هر چند مقامات ایرانی اعلام کردهاند که هرگونه واکنش اسرائیل در حمله به ایران را به شدیدترین وجه پاسخ خواهند داد اما بررسی مواضع بلندپایگان رژیم صهیونیستی نشان میدهد که حمله ایران را بی پاسخ نخواهد گذاشت. در این میان، واکاوی مواضع کشورهای غربی بهویژه ایالات متحده نشان میدهد که علاقهای به گسترش تنش در منطقه ندارد در عین حال ضمن محکومکردن ایران، همراهی هم با رژیم صهیونیستی نخواهند داشت.
با نگرش به اینکه حمله ایران یا آگاهانه از سوی مقامات نظامی کشورمان با خسارت حداقلی برای اسرائیل همراه بوده یا توانش نظامی کشورهای رهگیر پرتابه‌های ایران مانع خسارت بوده است در هر صورت به نظر میرسد حمله اسرائیل به ایران نیز تلفات انسانی نداشته باشد اما با توجه به هراس رژیم از قابلیتهای نظامی کنونی و مراکز هستهای فردا که ماهیت بازدارنده دارند و خواهند داشت چنین مراکزی در اولویت حمله این رژیم قرار بگیرند.
با این حال تا آن زمان، کوشش رژیم بهویژه در قالب لابی طرفدار اسرائیل در ایالات متحده بر بدنام‌سازی ایران و اجماع امنیتی علیه کشورمان خواهد بود که پیامد آن در شکل کاهش همکاری دیگر کشورها با ایران به عنوان نظامی نامشروع و غیرقابل قبول و عامل تهدید منطقه‌ای و جهانی نمود خواهد یافت که برای منافع و امنیت ج.ا. ایران بیش از حمله نظامی هزینه بَر خواهد بود.
حال ما میمانیم و استراتژی نابودی اسرائیل و ایران فردا.
نویسنده بلاخره با هزار یک ترفند تلاش کرد که این حمله و جنگ غزه را محکوم کند ولی هیچ اشاره آیی به ذلت و خواری حکومت های عربی در نزد ملت ها و سر بلندی و افتخار آفرینی ایران در دفاع از مظلوم نکرد.
تو کز محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی می خوای استاد دانشگاه باش یا یک فرد عادی