برگزاری رفراندوم میتواند از فروپاشی اجتماعی جلوگیری کند/

برگزاری رفراندوم میتواند از فروپاشی اجتماعی جلوگیری کند/
مسائلی مثل برجام، FATF و حجاب به چالش نظام تبدیل شدهاند/
دکتر محمود صادقی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در مصاحبهای با روزنامه آرمان، راه حل برون رفت از مشکلات کنونی کشور را مراجعه به آرای عمومی و برگزاری رفراندوم خواند.
دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها در این مصاحبه اختلال در نظام انتخاباتی را منشاء تنشها و انسداد در تصمیمات مختلف حاکمیت در حوزه های مختلفی مثل برجام، FATF و مساله حجاب می داند.
او میگوید طرح مساله جمهوریت توسط بنیانگذار جمهوری اسلامی در جریان انقلاب اسلامی باعث گردهم آمدن گروههای مختلف مذهبی، چپ و ملی ذیل شعار جمهوریت شد و به همبستگی مردم انجامید.
صادقی معتقد است حالا نیز از طریق ابتکار عملهایی مثل برگزاری رفراندوم و برداشتن محدودیتهای جمهوریت میتوان از فروپاشی اجتماعی جلوگیری کرد و شاهد همگرایی و همبستگی ملی بود.
در ادامه متن کامل این مصاحبه را از نظر می گذرانید:
با توجه به شرایط جامعه و نگاه کلان حاکمیت، بحث تاثیر حضور و رای مردم در مسائل مختلف جامعه چه در مباحث انتخابی و چه در مباحت حکومتی بسیار مطرح بوده است. بسیاری از چهرههای سیاسی معتقدند اساسا حضور و نگرش مردم و آنچه مردم میخواهند امری اجتناب ناپذیر و مسلم است. با توجه به اینکه حضرت امام هم بر مساله نقش مردم تاکید داشتند، راه برون رفت از شرایط فعلی که گسستی بین جامعه و حاکمیت ایجاد شده چیست؟ آیا نباید بازگشتی به مردم صورت بگیرد؟
صادقی: ابتدا سال نو را خدمت شما تبریک عرض میکنم و آرزوی قبولی طاعات و عبادات را دارم. ناگفته پیداست که در یک نظام جمهوری ولو با پسوند یا صفت اسلامی مدار و محور تصمیمات، اراده و آرای مردم است. البته در کشور ما که جمهوریت صفت اسلامی را به دنبال دارد، قید اسلامی با ترتیباتی که در قانون اساسی مقرر شده نیز لحاظ میشود.
اگر به اصول قانون اساسی نگاه کنیم از جمله اصل ششم آن تصریح میکند که همه امور باید به اتکای آرای عمومی و از طریق انتخابات انجام شود. ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی یا سلسله مراتب پایینتر یا بالاتری مثل شوراهای شهر و روستا یا مجلس خبرگان و انتخاب رهبری نیز ولو به صورت دو درجهای مبتنی بر آرای عمومی است.
طبیعتا در مورد وضعیتی که ما امروز با آن درگیر هستیم و شاهد خواستههای مردم و فضای قطبی در خصوص برخی مسائل هستیم باید منشاء آنها را بررسی کنیم. به نظر من اختلال در نظام انتخاباتی منشاء اصلی بسیاری از تنشها، انسداد و قفلشدگی فرایند تصمیم گیریهای مختلف حاکمیت از سادهترین مسائل در حوزههای داخلی گرفته تا پیچیدهترین آنها در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل است.
رویه چهار دهه گذشته، تدریجا به سمت کاهش شدن تاثیرگذاری اراده مردم و تقلیل مرجعیت جمهور رفته است. از یک طرف دایره انتخاب مردم محدود و محدودتر شده است و از طرف دیگر دایره عمل منتخبان مردم هم که با این محدودیتها بر سر کار میآیند توسط نهادهای انتصابی تنگتر شده است. در نتیجه مشاهده میکنیم که نظام قدرت تصمیمگیری در حوزه مسائل مختلف را از دست داده است.
گذشته از بحث تصمیم گیری توسط منتخبان مردم، در قانون اساسی پیشبینی شده است که احتمال دارد به دلایل مختلف تصمیمات از طرق عادی مثل قانونگذاری توسط نمایندگان مجلس قابل انجام نباشد، در این حالت برای پیشگیری و خروج از انسداد در اصل ۵۹ همهپرسی و دموکراسی مستقیم در نظر گرفته شده تا مستقیما به آرای عمومی مردم مراجعه شود.
اما متاسفانه مشاهده میکنیم که در ۴۴ سال گذشته این اصل یکبار هم آزموده نشده است. اکنون مسائل بسیاری از برجام و FATF در حوزههای سیاست خارجی و روابط بینالملل تا مسائل مهم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مثل ضوابط مربوط به پوشش زنان به چالش بزرگی تبدیل شده اند.
البته این نیز به نظر میرسد که گویا برخی محافل برای تحتالشعاع قراردادن ناتوانی حاکمیت در حل مشکلات معیشتی و وعدههای اقتصادی به تنش و قطبیسازی بین اقشار مختلف دامن میزنند. با این حال راه حل معقولی که در قانون اساسی پیشبینی شده، مراجعه مستفیم به آرای عمومی و برگزاری رفراندوم است که میتواند بخش زیادی از این موضوع را حل کند.
فکر میکنید این موضوع میتواند روند تحت عنوان کمرنگ شدن جمهوریت در سالهای اخیر را جبران کند و ما به سمت پررنگ شدن جمهوریت نظام حرکت کنیم؟
بله. اتفاقا در توئیتی که به مناسبت ۱۲ فروردین منتشر کردم به این نکته اشاره کردم؛ وقتی امام در جریان انقلاب آرمان جمهوریت را مطرح کردند نوعی همگرایی و همبستگی در بین اقشار مختلف مردم ایجاد شد. نیروهای مختلفی اعم از مذهبی، غیرمذهبی، چپ و ملی زیر این شعار گرد هم آمدند و رهبری امام را پذیرفتند و به رغم برخی اختلافاتی که وجود داشت، بیش از ۹۸ درصد مردم به جمهوری اسلامی آری گفتند.
این خاصیت جمهوریت است که باعث انسجام و به عبارت دیگر نوعی همگرایی حول یک محور واحد میشود. با وجود این، ما در طول این سالها از جمهوریت دور شدیم که در نتیجه این دوری، جامعه رفتهرفته دچار واگرایی شد و باصطلاح عدهای از قطار انقلاب پیاده شدند. در حالی که بازگشت به جمهوریت میتواند بسیاری از افراد و اقشاری که به حاشیه رفتند را دوباره برگرداند و مجددا یک انسجام اجتماعی ایجاد و از فروپاشی اجتماعی جلوگیری کند.
فکر میکنم از طریق ابتکار عملهایی مثل برگزاری رفراندوم و برداشتن محدودیتهای جمهوریت که در راس آنها اصلاح سیستم معیوب انتخاباتی است – که تحت الشعاع نظارت استصوابی قرار گرفته – میتوان از فروپاشی اجتماعی جلوگیری کرد و شاهد همگرایی و همبستگی ملی باشیم.
انتهای پیام/