مشارکت حداقلی ام آرزوست
مراد کاویانی (هیات علمی دانشگاه خوارزمی و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها)
بی اخلاقی انتخاباتی از آفات جدی انتخابات به ویژه انتخابات ریاست جمهوری در کشور است که هر دوره ابعاد و زوایای بیشتر و گستردهتری نسبت به قبل می یابد. آنچه در عمل مهم نیست نقد برنامه نامزدهای ریاست جمهوری برای اداره کشور دست کم برای یک دوره چهار ساله است. در این نگرش ماکیاولیستی، هدف (رسیدن به قدرت در این جا زمامداری قوه مجریه) وسیله(طرح انواع اتهامات بی ریشه) را توجیه می کند.
ویژگی روان شناسی سیاسی-اجتماعی ملت ایران به گونه ای است که اولاً نسبت به قدرت بدبین هستند وضعیتی که از آن با عنوان شکاف حاکمیت-ملت یاد می شود ثانیا در «نه گفتن» هماهنگی بیشتری دارند تا «بله گفتن».
شواهد موجود گویای آن هستند که دست کم تا الان مردم رغبت چندانی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو ندارند. واقعیت آن است که مردم به شدت از وضعیت موجود (بیکاری گسترده، درآمد پایین، تورم افسارگسیخته و گستردگی فساد) ناراضی هستند و امید چندانی هم به اصلاح وضع موجود ندارند. پیش بینی ها نشان می دهند اگر روند موجود چنین پیش برود انتخابات ۱۴۰۰ از ریاست جمهوری بی رونقترین انتخابات کشور طی چهار دهه گذشته خواهد بود. تجربه هم نشان داده است اگر مشارکت حداکثری اتفاق بیفتد اصلاح طلبان برنده انتخابات خواهند بود چنانچه مشارکت حداقلی باشد پیروزی اصولگرایان تضمین خواهند شد. تجربه مجلس حاضر مصداق عینی این ادعاست. از دیگر سو، بسیاری از مردم یگانه راه برون رفت از وضعیت موجود را سیاست خارجی تعامل گرا می دانند.
اما پیگیری رخدادهای پیونددار با انتخابات ریاست جمهوری طی چند ماه اخیر نشان می دهند که در قالب تأکید بر کلید واژگانی مانند خیانت مذاکره کنندگان و کاسبان مذاکره و گروگان گیری معیشت مردم در مذاکرات وین و…. نشان می دهد که هدف ناامیدسازی مردم نسبت به بهبود وضعیت ناگوار کنونی دست کم در دولت مستقر است. برآورده شدن چنین هدفی اولاً مشارکت حداقلی را پدید خواهد آورد دوم آنکه پیروزی را تضمین خواهد کرد.
از این رو، تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری پیش رو که اتفاقا به انتخابات شورای شهر در بسیاری از کلانشهرها نیز جهت خواهد داد شاهد فعالیت شبانه روزی جریان حداقل گرا در تخریب دولت خواهیم بود.
بر این اساس، واکنش تند به فایل صوتی محمد جواد ظریف سکاندار سیاست خارجی تعامل گرا را باید در پازل انتخابات حداقل گرا پی گرفت به گونه ای که اگر انتخابات ریاست جمهوری نبود این همه هیاهو به دفاع از سردار شهید سر نمی دادند. کمااینکه واکنشی چندانی به دستکاری احکام و جداول بودجه سال ۱۴۰۰ پس از تصویب مجلس به رئیس مجلس جهادی مجلس نشان ندادند چراکه بیشتر جریان ها و نامزدهای اصولگرا منفعت و مصلحت خود را اولاً بر منافع و مصالح ملی ترجیح می دهند.