در همانندی شعارها و بی‌برنامگی نامزدهای ریاست جمهوری
مراد کاویانی (عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها)
در همانندی شعارها و بی برنامگی نامزدهای ریاست جمهوری
مراد کاویانی (عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها)
انتخابات ریاست جمهوری در کشورمان در قیاس با دیگر انتخابات برای نخبگان، گروه‌ها و جریانهای سیاسی همواره جذابیت و گیرایی بیشتری کشور داشته است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل آن را بتوان به حوزه اختیارات قوه اجراییه، ظرفیت و قدرت گفتمان سازی نامزدها و رؤسای جمهوری در نظام اجتماعی و نیز عرصه حاکمیتی نسبت داد.
بدین مفهوم که تجربه نشان داده است که گفتمان ریاست جمهوری در پیروزی افراد و جریان های سیاسیِ همسو در انتخابات مجلس شورای اسلامی و حتی شوراها کارکرد بالایی داشته است(اکثریت اصلاح طلبان در مجلس ششم و تا حدودی مجلس دهم و اکثریت اصول گرایان در مجلس هفتم و هشتم) دیگر آنکه در کشور ما ریاست جمهوری ماهیتی انتقادی و چالشی دارد. مردم هر بار به کسی رأی می دهند که همه چیز را دگرگون و تغییرات بنیادی ایجاد کند.
اما تجربه نشان داده است که فرد برگزیده به قدرت رسیده(به واسطه نداشتن برنامه و راهبرد برای برون‌رفت از وضعیت موجود، متأثر از مناسبات حقیقی قدرت و ناکارامدی کلان در مقیاس حاکمیتی) توان تأمین رضایت عموم یا اکثریت را ندارد.
طبیعی است که رئیس جمهور نتواند و نمی‌تواند مطالبات و وعده ها را کامل و گاه حتی نیمی از آنها را برآورده کند و اساسا راهبردها و گفتمان هر یک از دولت ها و رئیس جمهور جدید از برآوردن خواست های مردم(اشتغال، تورم، پیکار با فقر، فساد، تبعیض و…) ناتوان است که نتیجه آن ریزش طرفداران، انتقاد رای دهندگان و جریانهای رقیب سیاسی است.
زمانی که نارضایتی‌های برخاسته از ناکارامدی و ناتوانی دولت مستقر در زندگی روزمره به مسئله‌ای فراگیر و عمومی تبدیل می‌شود زمینه‌های اجتماعی و آمادگی ذهنی برای تغییر و دگرخواهی در جامعه نیز فراهم می‌شود. بر این اساس، دولت‌ها برای جلب آراء ناچار هستند آن دسته از شعارها، برنامه‌ها و رویکردهایی را تدوین کنند که به نوعی با زندگی روزمره مردم در ارتباط باشد.
به نظر می‌رسد که با فاصله‌گیری از زمان انقلاب یا همان جو انقلابی، نخستین شعارها و برنامه‌های انتخاباتی داوطلبان با مسائل روزمره مردم(معیشت، بیکاری، فقر، فساد اداری و …) و واقعیت آمیختگی بیشتری یافته است. چنین ویژگی سبب شده است احزاب و جریان های سیاسی در ماه های پایانی نزدیک به انتخابات ابتدا از طریق افکارسنجی نیازها و حساسیت مردم را ارزیابی کنند و خواست های و اولویت های آنها را در زمینه سیاست های داخلی و خارجی به دست آورند سپس شعارهای خود را با این حساسیت ها و اولویت ها هماهنگ کنند.
در این حالت، طبیعی است که شعارها، سخنان و برنامه ها هماهنگی بالایی به نمایش گذارند که از یک سو نشان از درماندگی و سُستی مرام نامه احزاب و از دیگر سو کنش معطوف به قدرت با هر وسیله ای(ساختارشکنی، افشاگری های بی پشتوانه و هیجانی، سیاه نمایی در فضای حقیقی و مجازی، مداخله جریانهای قانوناً بی طرف و…) دارد.
