تاثیر از فضای مجازی و رسانه خارجی، تا چه حد؟

تاثیر از فضای مجازی و رسانه خارجی، تا چه حد؟

بسیاری از تحلیل‌هایی که روزهای گذشته در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده، نشان می دهد عامل اصلی اعتراضات اخیر، داخلی است/

محسن صنیعی (استاد دانشگاه و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها)

در همه اعتراضاتی که سال‌های اخیر در ایران روی داده است به ویژه ناآرامی‌هایی که در روزهای گذشته جریان بوده و شهرها و دانشگاه‌ها و حتی مدارس کشور را نیز با خود درگیر کرده است، معمولا مسئولان، رسانه‌های خارجی و فضای مجازی را نشانه گیرند و معتقدند که کسانی که به خیابان می‌آیند، به تحریک این رسانه‌هاست و در روزهای گذشته هم فضای مجازی عامل شماره یک این ماجرا شناخته شد.

حال این پرسش وجود دارد که ریشه اصلی، تحریک خارجی است یا عوامل اصلی، داخلی است و رسانه‌های خارجی وفضای مجاری، تنها می‌توانند عامل تقویت کننده باشند؟

برای پاسخ به این پرسش، فرض کنید همه رسانه‌های دنیا را در اختیار صدا و سیمای جمهوری اسلامی قرار دهند و آن‌ها هم همه این شبکه‌ها را بر آسمان اروپا و امریکا متمرکز کنند، آیا در اروپا و امریکا، مخاطبی خواهند داشت؟

آیا می‌توانند بر آن چه به عنوان نظام و شکل حکومتی در اروپا و امریکا شناخته می‌شود، تاثیر بگذارند؟ حداکثر تاثیری که آن هم احتمالش بسیار کم است، تاثیر بر نتایج انتخابات‌های پارلمانی یا ریاست جمهوری است که به جای یک حزب حاکم، حزب دیگری برنده انتخابات شود ولی این که نظام پارلمانی یا ریاست جمهوری تغییر کند، احتمال وقوعش صفر است. پس چرا ما فکر می‌کنیم مشکل از رسانه‌های خارجی و فضای مجازی است؟

بر اساس نگاهی که فکر می‌کند تنها عامل تشدید این حوادث، ناشی از فضای مجازی است، پیام‌رسان‌هایی مانند تلگرام و واتس اپ و پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیلتر می شود و اینترنت کشور با میلیون‌ها مخاطب و کاربری که نان‌شان را از آن در می‌آورند، محدود می شود تا شاید بتوانند شرایط را کنترل کنند.

این فیلتر شدن حتی شامل فعالیت در موتور جستجوگر گوگل هم شده و کار وزندگی بسیاری از مردم را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است. این مجموعه، فکر نمی‌کنند که اگر آنان فیلتر می‌کنند، کسانی هم فیلترشکن تولید می‌کنند.

متاسفانه به نظر می‌رسد که این مجموعه تصوری از این موضوع ندارند که ایجاد اختلال در فضای مجازی، باعث اختلال در صدها هزار کسب و کار الکترونیکی که مردم برای خود آفریده‌اند، شده و به این ترتیب، صدها هزار خانوار از معاش می‌افتند و مردمی که خود تحت فشار اقتصادی شدیدی بوده‌اند، در مضیقه های تازه می افتند؟

در روزهای گذشته انجمن تجارت الکترونیک تهران با اعتراض به فیلترینگ و محدودیت‌های اخیر اینترنت، اعلام کرد فیلترینگ اینستاگرام، ۴۰۰ هزار کسب‌ و کار را در آستانه نابودی قرار داده و معاش یک میلیون نفر را به خطر انداخته است.

جالب است همین کسب و کار الکترونیک، طبق گفته مدیران شرکت پست، حدود ۹۰ درصد مرسولات پستی را تشکیل می‌دهد یعنی در حقیقت فیلترینگ فضای مجازی باعث خسارت به خود شرکت‌های دولتی نیز خواهد شد. نکته دیگر این که گفته می شود جمع کسانی که در خیابان‌ها بوده‌اند، یک صدم جمعیت ایران است، اگر چنین است پس چرا بخش زیادی از ۹۹٪ دیگر جمعیت نیز باید تنبیه و مجازات شوند؟

به عنوان نتیجه‌گیری باید گفت که اگرچه نمی‌توان از تاثیر عوامل خارجی غافل بود، اما بسیاری از تحلیل‌هایی که روزهای گذشته در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده، نشان می دهد عامل اصلی اعتراضات اخیر، داخلی است که منجر به ایجاد نارضایتی میان مردم شده است. پس خوب است به جای فیلترینگ اینترنت و فضای مجازی، راه‌های رضایت‌مندی و کسب اعتماد مردم، انتخاب شود.

به نقل از: همدلی