توسعه خوزستان و ضرورت هم‌افزایی قوا
توسعه خوزستان و ضرورت هم‌افزایی قوا/
میزگرد «توسعه خوزستان و ضرورت هم‌افزایی قوا» توسط انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه شهید چمران اهواز در روز سه‌شنبه ۱۴ اسفند برگزار گردید.
در ابتدا، دکتر محسن صنیعی، دبیر انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه شهید چمران اهواز، بیان کردند که توسعه استان، دغدغه همه دلسوزان، فعالان سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، احزاب و دستگاه های اجرایی استان است.
برای توسعه استان، هم افزایی همه نیروهای اجتماعی استان با گرایش ها و قومیت های مختلف و نیز هم افزایی همه قوا، یک ضرورت اساسی است ولی متاسفانه آن چه در عمل دیده می شود آن است که انتظارات قوه مقننه از قوه مجریه، به دلیل سوء برداشت از ایده وفاق، به یک چالش جدی تبدیل شده است که منجر به مداخلات بیجا در امور شده است.
ایشان در ادامه بیان کردند که انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه شهید چمران اهواز با درک رسالت علمی و اجتماعی خود، سلسله نشست‌هایی را در زمینه توسعه خوزستان طراحی نموده که به طور مرتب و با مشارکت دانشگاهیان، مدیران اجرایی و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در آینده برگزار خواهد شد. این جلسه به منزله پیش نشست این سلسله گفتگوها برگزار گردید.
در ادامه جلسه، آقای دکتر سید مرتضی افقه، دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کردند که «ابتدا باید سه وجه اصلی مفهوم توسعه را بررسی و تبیین کنم: هدف توسعه، ابزار توسعه، و فرایند توسعه.
۱. هدف توسعه در ادبیات موجود، نیل به سطحی از پیشرفت و درآمد است که تمام افراد جامعه قابلیت و توانمندی لازم برای تأمین نیازهای مادی و غیرمادی خود را داشته باشند. به عبارت دیگر، هیچ فردی در جامعه دغدغۀ تأمین نیازهای زندگی مادی و معنوی خود را نداشته باشد.
۲. ابزار توسعه؛ نیروهای انسانی تنها عامل و ابزار نیل به هدف توسعه اند؛ نیروهائی که با بهره گیری از منابع طبیعی، فیزیکی، و مالی موجود بتوانند مسیر نیل به توسعه را هموار کنند.
۳. فرایند توسعه: در نهایت، توسعه فرایندی اخلاقی، تربیتی و بنابراین نرم افزاری است که طی آن انسان توسعه نیافته به انسان توسعه یافته تبدیل می شود. انسان توسعه یافته، آنگاه می تواند با تسلط بر طبیعت و محیط پیرامون از طریق تجهیز به دانش و پژوهش، کالاها و خدمات مورد نیاز برای نیل به هدف توسعه را تأمین کند.
با توجه به نقش نیروهای انسانی در فرایند توسعه، تأکید شد که تنگ‌نظری‌های فقهی و ایدئولوژیک و سیاسی باعث مهاجرت یا انزوای نیروهای نخبه از کشور، مانع از آن شده تا این نیروها بتوانند در فرایند توسعه مشارکت و مساعدت داشته باشند. همین شرایط البته با شدتی بیشتر در خوزستان وجود داشته و دارد.
بی‌جهت نیست که به رغم برخورداری از منابع عظیم طبیعی و وجود شرکت‌های بزرگ و ملی در استان، خوزستان به لحاظ بسیاری از شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی در ردیف استان های محروم قرار گرفته است.
اما برای خروج خوزستان از چرخۀ باطل عقب‌ماندگی، و به دلیل قابلیت‌های گردشگری در ابعاد طبیعی، تاریخی، مذهبی، و صنعتی، توصیه می‌شود که برنامه‌ریزان و سیاستگذاران استان، بر تبدیل شدن استان خوزستان به قطب گردشگری کشور تمرکز کنند. البته منظور از گردشگری در اینجا یک بستۀ کامل از طرحی است با عنوان گردشگری فقرزدا، که می‌تواند به کاهش فقر و نابرابری های عظیم استان خوزستان منجر شود.
در انتها ایشان به ناکارآمدی قانون اساسی در طراحی یک ساختار سیاسی پویا و کارآمد که زمینه ساز حرکت کشور به سمت توسعه گردد، اشاره کردند. به عبارت دیگر، وارداتی بودن قانون اساسی از فرانسه با پیشینۀ تاریخی و فرهنگی کاملاً متفاوت و تصویب و اجرای آن برای ایران بدون وجود بسترهای فکری، فرهنگی و سیاسی لازم، باعث شده تا در بسیاری موارد، افرادی نه در مسیر منافع ملی، بلکه با هدف تأمین منافع حزبی و گروهی، یا قومی قبیله‌ای خود به مجلس راه یابند و به دلیل سوءاستفاده از قدرت استیضاح، بر قوۀ مجریه تحکم نموده و نیروهای مورد نظر خود را بر مجریان تحمیل نمایند، نیروهایی که طبعاً کارآئی و کارآمدی لازم برای اهداف عالی توسعه (که در سطور بالا اشاره شد) ندارند.
همین رابطۀ معیوب و یک طرفه بین قوۀ مقننه و قوۀ مجریه از دلایل اصلی عقب ماندگی در سطح کشور و به خصوص در استان خوزستان بوده و هست.
در ادامه جلسه، دکتر نورمحمد نوروزی، عضو هیئت علمی دانشگاه، بیان کردند که تجربیات تاریخی جوامع مختلف گویای آن است که مهمترین و تعیین کننده‌ترین متغیر نقش آفرین در سمت و سوی جوامع بسوی توسعه یافتگی یا دوری از توسعه جهت‌گیری‌ها، سیاست‌ها و تصمیم‌ها و اقدام‌های دولت یا سازمان سیاسی جامعه بوده است.
این درحالی است که متاسفانه در حال حاضر این هم افزایی نه تنها بسیار ضعیف است، بلکه در موارد زیادی به عدم همکاری و هماهنگی و در نتیجه حتی به رقابت‌های غیرسازنده منجر می‌شود به طوری که وقت و توان دولت در این روزها عمدتا صرف چانه‌زنی‌های فرساینده با نمایندگان می‌شود. دولت و وزرای کابینه در مقابل انتظارات برخی از نمایندگان که خواستار مشارکت موثر در عزل و نصب مدیران اجرایی هستند، و در مقابل عدم تمکین این وزرا، از قدرت استیضاح استفاده می‌کنند، دچار یک سردرگمی و چالش جدی شده است.
