اعتراض نشانه سلامت جامعه است/ صدا و سیما اعتراضات در کشورهای مختلف را نشانه افول آنها می‌داند/
مناظره دو استاد دانشگاه تربیت مدرس درباره اعتراضات اجتماعی در ایران
حاضری: اعتراض نشانه سلامت جامعه است/صدا و سیما اعتراضات در کشورهای مختلف را نشانه افول آنها می‌داند اما اینطور نیست/
شجاعی‌زند: چرا جریان اصلاحات هرچیزی که از موضع نظام بیان می‌شود را به عنوان موضع جناح مقابل خود محسوب می‌کنند؟
مدرسین پرس/کیاوش حافظی: دکتر علی‌محمد حاضری و دکتر علیرضا شجاعی‌زند دو استاد جامعه شناسی در دانشگاه تربیت مدرس درباره اعتراضات اجتماعی در ایران مناظره کردند.
برنامه زاویه شبکه چهار سیما هفته گذشته با موضوع اعتراضات اجتماعی در ایران مناظره ای بین این دو عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس برگزار کرد که خاستگاه اعتراضات و علت به خشونت کشیده شدن آنها، از سوی دو مناظره کننده بررسی شد.
حاضری ریشه اعتراضات سالهای اخیر در ایران را ناکارآمدی‌ها دانست و اعتراض خود را نسبت به شیوه برخورد با اعتراضات بیان کرد. او همچنین اعتراضات را نشانه سلامت دانست که از دردهای جامعه حکایت می‌کند.
در مقابل، شجاعی‌زند، این نگاه را خوش‌‌بینانه خواند و معتقد بود باید پارامترهای بیرونی مثل فضاسازی و دخالت‌های خارجی را به مسائل درونی اضافه کرد.
در ادامه مشروح این مناظره را از نظر می‌گذرانید.
علی محمد حاضری شروع‌‌کننده گفت‌و‌گو در این برنامه بود. این استاد دانشگاه تربیت مدرس در ابتدای سخنانش تاکید کرد: من در این برنامه از جایگاه یک معترض حضور ندارم اما نسبت به رویه‌ها و شیوه‌های برخورد با اعتراض در کشور نگاه اعتراضی دارم.
حاضری با بیان اینکه با مساله اعتراض می‌توان بهتر و مناسب‌تر برخورد کرد گفت: نارضایتی از اقدامات و رفتارها در همه جای دنیا می‌تواند وجود داشته باشد، اما مشکل ما این است که گویا برنامه ای برای سیاسی کردن نارضایتی‌ها وجود دارد و آنها را به نارضایتی نسبت به کل نظام وحاکمیت تبدیل می‌کنیم. گویا هنری داریم که با بدسلیقگی‌های خود، نه تنها آلام مردم را تسکین نمی‌دهیم بلکه آنها را تشدید هم می‌کنیم.
این استاد جامعه شناسی، اعتراضات سالهای اخیر را عمدتا پیامد ناکارآمدی‌ها در حکمرانی دانست و افزود: ضعف در حکمرانی می‌تواند در عرصه‌های مختلفی مثل سیاست خارجی، اقتصادی، حوزه فرهنگی وبی اعتنایی یا ناتوانی دراقناع افکار عمومی و … باشد.
او افزود: تمرکز اصلی بحث من بر روی اعتراضاتی که جنبه براندازانه دارد نیست، بلکه بر اعتراضاتی تکیه دارم که می‌تواند کاملا درون چارچوب‌های نظام و با روش‌های اصلاح طلبانه و مسالمت آمیزباشد.
اعتراض جمعی داریم، نه اعتراض عمومی
علیرضا شجاعی‌زند دیگر استاد دانشگاه تربیت مدرس نیز دیدگاه‌های خود را ناظر به اعتراضات جمعی دانست و گفت: من معتقد نیستم که ما پدیده ای با عنوان اعتراضات عمومی داشته ایم یعنی از همه مناطق و بخش‌های مختلف مطالبه مشترکی داشته باشند؛ خصوصا آن‌که جنس اعتراضات صنفی، موردی، بخشی و ناظر به یک گروه و قشر خاص است؛ حتی همه متعلقین به آن مساله هم در آن اعتراض ظاهر نمی‌شوند.
او با بیان اینکه ما در مواجهه با اعتراضات دچار موضع گیری‌های پیشینی هستیم گفت: اگر به جای من و آقای دکتر حاضری یک متخصص علوم سیاسی، فعال سیاسی یا مصلح اجتماعی در اینجا حضور داشت، جنس پرداختن او به مساله فرق می‌کرد. مواضعی که ما در قبال نظام حاکم و یا دولت مستقر داریم عناصری است که تمایز ایجاد می‌کند. برای یک فعال سیاسی – اجتماعی، نفس اعتراض موضوعیت دارد، نه موضوع اعتراض یا علتی که باعث اعتراضات جمعی شده است. برای یک عالم سیاست حق اعتراض و برای یک جامعه شناس زمینه‌ها اهمیت دارد؛ همانطور که برای یک مصلح اجتماعی حل مساله از همه چیز مهمتر است.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس افزود: وقتی با یک ضلع از مقوله اعتراض مواجه می‌شوید از سایر اضلاع آن غفلت می‌کنید؛ گویا هیچ گاه کلیت این ماجرا در اختیار ما قرار نمی‌گیرد که بتوانیم یک تحلیل جامع داشته باشیم.
شجاعی‌زند با بیان اینکه مساله من در بین این جنبه‌های مختلف خود مردم، ایران و نظام است گفت: اینکه من جامعه شناس هستم و الزاما باید در چارچوب علت‌یابی و واکاوی اعتراضات باشم خوب است اما من نمی‌خواهم در این چارچوب بمانم چرا که این مقوله ایجاد محدودیت می‌کند. برای من کشف درست منظومه مسائل و حل به موقع و ریشه ای مسائل به طوری که کمترین آسیب را برای مردم، ایران و نظام داشته باشد مهم است.
او ادامه داد: معتقد نیستم که اعتراضات در مسائل ریشه دارد. بخشی از اعتراضات در جامعه می‌تواند باشد ناشی از ناکارآمدی ها، مشکلات ظلم‌ها و … اما بخش زیادی از اعتراضات ناشی از مطالبه‌گری است.
حاضری: اعتراض نشانه سلامت جامعه است
در ادامه حاضری گفت: برخلاف تصور رایج، وجود اعتراض حتی در سطوح مختلف آن نشانه‌ای از ضعف، نارسایی و بی‌ثباتی یک جامعه و حتی نظام سیاسی نیست. به زبان جامعه‌شناسی اعتراضات خیلی از اوقات می‌تواند مسیر تجلی و بروز و ظهور کاستی هایی باشد که نظام آن را به موقع نمی‌فهمد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس با تایید اینکه اعتراض می‌تواند نشانه سلامت جامعه باشد افزود: اعتراضات می‌توانند به معنای کارکرد مناسب و بهینه جامعه و نظام باشند و اصلا نباید نگران اعتراض بود؛ اعتراض بیان دردها، ناکامی‌ها و آسیب هایی است که به شما معرفی می‌شود. اگر این دردها از طریق اعتراضات به شما معرفی نمی‌شد شما باید با مطالعات پژوهشی بسیار زیادی آنها را تحلیل می‌کردید. در حالی که ما برعکس فکر می‌کنیم.
صدا و سیما اعتراضات در کشورهای مختلف را نشانه افول آنها می‌داند؛ اما اینطور نیست
او ادامه داد: صدا و سیما اعتراضاتی که در کشورهای دیگر رخ می‌دهد را نشانه افول آن کشورها عنوان می‌کند در حالی که وجود اعتراض در هیچ جا لزوما نمی‌تواند نشانه ای از افول باشد. اتفاقا ممکن است سطوح حاد و بسیار پیشرفته ای از اعتراضات صورت بگیرد اما مدیریت اعتراض به گونه ای باشد که با خسارت حداقلی و بسیار پایین اتفاق بیفتد و جامعه دوباره به سرعت نظم خود را پیدا کند. این تلقی‌ها و برخوردهای ناصواب از اعتراض است که آن را به یک بیماری تبدیل می‌کند که می‌تواند نشانه ضعف باشد.
او با بیان اینکه اعتراض به بیان جامعه شناسی، مشارکت سیاسی غیرمتعارف است گفت: ما یک سری مشارکت‌ها و مطالبات سیاسی داریم که در قالب اعتراض جا نمی‌گیرد. اما مطالباتی که در قالب‌های متعارف صورت نمی‌گیرد بیشتر رنگ و بوی اعتراض می‌گیرد.
اعتراض با وجود آن‌که یک مشارکت غیرمتعارف است سطوح متفاوتی دارد. تقریبا می‌توان گفت که اعتراضات را می‌توانیم دست کم به چهار سطح از جهت شدت و ضعف دسته بندی کنیم؛ اعتراضات قانونمند مثل امضای تومار یا شرکت در تظاهراتی که دست کم غیرقانونی اعلام نشده، اولین و ملایم‌ترین سطح اعتراض است. برخوردهایی که به نوعی منفی، تحریمی و با مقاومت منفی هستند مثل پرداخت نکردن مالیات یا مشارکت نکردن در انتخابات یا عدم حضور در برنامه ای که دعوت شده اند،سطح دوم اعتراض را تشکیل می‌دهند.
مرحله سوم اقدامات مسالمت‌آمیز و خشونت‌پرهیزی است، حتی اگر نهادهای رسمی آن را قانونی ندانند؛ اعتصابات بدون مجوز، اشغال مسالمت آمیز و بدون تخریب اماکن، تجمع و راهپیمایی هایی که غیرقانونی اعلام شده اند نمونه هایی از سطح سوم نارضایتی است. لایه چهارم اعتراضات نیز اعتراضات خشونت آمیز است که توام با تخریب و احتمالا ضرب و جرح، آتش سوزی و … همراه می‌شوند.
حاضری در ادامه تاکید کرد: هنر نظام اجتماعی و مدیریت جامعه این است که اولا نگذارد اعتراضات به وجود بیاید و یا اگر اعتراض به وجود می‌آید کوشش کند که اعتراضات در سطوح ومراحل اول باقی بماند و به سطوح بعدی کشیده نشود، وگرنه ما در مدیریت اعتراض دچار مشکل‌ایم.
اگر بخواهیم اعتراضات را در سطح کلان تقسیم بندی کنیم، اعتراضات در دو دسته قرار می‌گیرند یکی اعتراضات مدنی – که سه سطح اول ذکرشده، مدنی تلقی می‌شوند – و دیگری اعتراضات خشونت‌آمیز.
حاضری همچنین با بیان اینکه ما در مدیریت اعتراضات سه مرحله مواجهه داریم گفت: اول اقدامات پیشگیرانه است که اصلا نارضایتی‌های اعتراض آمیز به وجود نیاید. مرحله دوم مدیریت اعتراضات در صحنه است؛ یعنی اگر اعتراضی انجام می‌شود آن را چگونه مدیریت کنیم که با کمترین خسارت انجام شود. مرحله سوم این است که اگر اعتراضی بوجود آمد ما چه درس و عبرتی می‌گیریم و چه مکانیزمی به کار می‌بریم که این نارضایتی‌ها دیگر تکرار نشود؟
اینکه اعتراض نشانه را بیماری بدانیم تحلیل ساده‌نگرانه‌ای است
شجاعی‌زند با طرح این پرسش که آیا اعتراضات نشانه بیماری سیستم است یا نشانه زنده بودن جامعه؟ گفت: این نگاه که اعتراضات یا نشانه بیماری سیستم است یا نشانه زنده بودن جامعه مبتنی بر یک نگاه خوش بینانه است. اما نگاه بدبینانه هم وجود دارد؛ برای نمونه اعتراضات را ناشی از تحریک پذیری مردم می‌دانند یا می‌گویند مردم بازیچه دست‌های پنهان می‌شوند.
او افزود: من در یک نگاه معتدلانه‌تر معتقدم ترکیبی از این عوامل وجود دارد؛ یعنی نمی‌شود اعتراضات را فقط نشانه بیماری یا زنده و حساس بودن جامعه تلقی کرد. بعضی از مصادیق اعتراضات را نمی‌توان با این مبانی تبیین کرد، این نیاز به نگاه بدبینانه وجود دارد که در مواردی بتواند این مصادیق را توضیح دهد.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس همچنین گفت: اساسا این نوع تحلیل که شما اعتراضات را وابسته به یک سیستم در درون خود کنید روزآمد نیست بلکه مربوط به یک شرایط بسیط و متعارف در یک سیستم بسته است ساعت واره و ساده‌شده پارسونزی است. امروز چنین جامعه ای که همه مسائل آن به خود آن مربوط باشد یک تصویرسازی غیرواقعی است. به همین خاطر تبیین اینکه اعتراض نشانه بیماری است تحلیل ساده نگرانه ای است.
او اضافه کرد: عواملی ماجرا را پیچیده تر کرده است؛ اولا اینکه سیستم دیگر بسته نیست و عوامل خارجی در این سیستم عمل می‌کنند. نمی‌خواهم بگویم در درون هیچ عاملی برای اعتراض وجود ندارد اما فشارها و دخالت‌های خارجی را باید به پارامترها اضافه کرد؛ کوچکترین اعتراضات در نظام جمهوری اسلامی بلافاصله حساسیت‌های بیرونی را برمی انگیزاند، حتی برخی موارد سخنگوی وزارت خارجه کذا سریع اعلام موضع می‌کند، در حالی که معکوس این اتفاق رخ نمی‌دهد مثلا جلیقه زردهای فرانسه به صورت طولانی و منظم اعتراض می‌کردند اما هیچ رسانه ای بر روی آنها متمرکز نمی‌شد و وزارت خارجه ای برای آن بیانیه صادر نمی‌کرد. فضاسازی عنصر دیگری است که یا پیرامون مسائل زمینه‌ساز اعتراض صورت می‌گیرد و یا بزرگنمایی شده یک مساله باشد و افراد را به احساس نارضایتی بکشاند.
چهار روش پیشگیری از بروز اعتراضات به روایت حاضری
در ادامه، حاضری بدون ورود صریح به انتقادات شجاعی‌زند و با تاکید بر اهمیت رفتار و عملکرد پیشگیرانه از اعتراض از سوی حاکمیت گفت: یک مسئول،یک دولت، یک حزب، یک گروه ممکن است اشتباه کنند و عده ای را ناراضی کنند. اگر سازوکاری وجود داشته باشد که مردم بدانند می‌توانند عوامل آن نارضایتی‌ها را عوض کنند با این سازوکار رضایت یا عدم رضایت از سیاست‌ها را نشان می‌دهند. اگر امکان جابجایی روش‌ها و مشرب‌ها وجود داشته باشد، خود به خود بخشی از آنچه که می‌توانست به انباشت نارضایتی و اعتراضات بینجامد رفع می‌شد. رقابت انتخاباتی سالم یکی از بدیهی ترین روش‌های جلوگیری از بروز اعتراض است.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس افزود: دومین شکل از پیشگیری از اعتراضات وجود سازوکارهای نهادی واسطه مردم و حاکمیت برای بیان اعتراضات و نارضایتی هاست؛ احزاب، سازمان‌های مردم نهاد، انجمن‌ها و گروه‌های صنفی و اتحادیه ها برای این کار است. به جای اینکه مردم داخل خیابان بروند، حزب بیانیه می‌دهد و حرف بخشی از جامعه را می‌زند.
اعضای شورای نگهبان در ستادهای انتخاباتی سخنرانی کرده بودند، آن وقت شما انتظار دارید طرف مقابل به داوری این نهاد تن بدهد؟
حاضری ادامه داد: در مورد بحث انتخابات، انقلاب و قانون اساسی ایران شرایط را پیش بینی کرده است اما در انتخابات طوری تفسیر می‌شود که بخش مهمی از جامعه از چرخه انتخابات خارج می‌شوند. سازوکار نظارت استصوابی ،راه بخش مهمی از جامعه برای ابراز نارضایتی از طریق انتخابات را بسته است و مردم ناچارند از طریق دیگر اعتراض خود را بیان کنند. در مورد احزاب و نهادهای واسطه هم از رژیم گذشته اشکالاتی داشته ایم و هم اکنون در جمهوری اسلامی هم مشکل داریم.
اصل ۲۶ قانون اساسی درباره آزادی احزاب و نهادها تاکیدات صریحی دارد اما رویه های ناصواب ما باعث شده اتفاقا با هر اعتراضی چند حزب قربانی می‌شوند. در انتخابات ۸۸، دو حزب فعال که مقداری به کارکرد حزبی در نظام‌های دموکراتیک نزدیک شده بودند منحل شدند بدون اینکه به نحو صریح و شفاف معلوم شود اتهام و جرمشان چه بود یا این جرم در چه مرجعی قانونی رسیدگی شد واگر متهمین به رای صادره اعتراضی داشتند اصلا به اعتراض رسیدگی شد یا خیر.
او مورد سوم از عوامل پیشگیری از اعتراضات را تعریف نهادهای فراجناحی و بیطرف دانست و گفت: این نهادها می‌توانند در منازعات نقش حکمیت قابل اعتماد ایفا کنند. مردم و طرفهای ذینفع نیز به حکمیت آنها اعتماد کنند. اما متاسفانه ما این‌ها را نداریم. بعضی از نهادهایی که کارکرد و نقش شان در ساختار حقوقی به عنوان نهادهای فرا جناحی و بی طرف دیده شده است، از روز اول در منازعات وارد می‌شوند. مشخصا گفته می‌شود چرا بعد از انتخابات ۸۸ به حکم نهایی شورای نگهبان گردن ننهادند؟ در صورتی که افراد و اعضای شورای نگهبان از روز نخست موضع گرفته بودند و در ستادهای انتخاباتی سخنرانی کرده بودند. آن وقت شما انتظار دارید طرف مقابل به داوری این نهاد تن بدهد؟
حاضری چهارمین نکته مهم برای پیشگیری از اعتراضات را گفت و گوی آزاد دانست و گفت: اگر اختلافی در جریان است حرف طرفین باید شنیده شود. در رسانه ملی چقدر اجازه دادید که در مورد موضوعات مناقشه برانگیز جامعه گفت‌و‌گوی آزاد باشد؟ وقتی خود رسانه ملی یکی از طرفهای منازعه است چگونه می‌تواند از اعتراضات پیشگیری کند؟
شجاعی‌زند: چرخش نخبگان در کشور آنقدر زیاد است که فکر می‌کنیم انقلاب جدیدی رخ داده است
سخنان حاضری با واکنش شجاعی‌زند روبه‌رو شد. این استاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: دولت‌ها یکی از موانع اعتراضات خود دولت‌ها هستند، چه در بروز اعتراضات و چه در بی اعتنایی به آنها. اما دولت‌ها همه موانع اعتراضات نیستند بلکه افرادی اعتراضات را تصاحب، مال خود و منحرف می‌کنند. همچنان که آقای دکتر حاضری درباره اعتراضات تحلیل خوبی را پیش گرفته بودند اما در انتها ماجرا را کاملا سیاسی کردند؛ گویا تنها اعتراضات در جمهوری اسلامی سیاسی است. اتفاقا یکی از موانع اصلی شنیده شدن اعتراضات آن است که شما اعتراضات مشخص مثل آب را سیاسی و یا امنیتی – انتظامی کنید.
شجاعی‌زند ادامه داد: ایشان می‌فرمایند صدا و سیما تا کنون اجازه صحبت کردن نداده است. من از موضع صدا و سیما دفاع نمی‌کنم اما خبر دارم که در همان زمان بسیاری از دوستان را دعوت کرد که حرفهایتان را بزنید. اما آن موقع اصلا دنبال این نبودند که حرف بزنند. بسیار خوب است که الان ایشان، دوستان‌شان و اصلاح‌طلبان به این موضع رسیده اند که بیایند و حرف بزنند. اعتراض آقای دکتر به این است که چرخش کارگزاران صورت نمی‌گیرد. در حالی که بالاترین چرخش کارگزاران در جمهوری اسلامی رخ داده است. آنقدر این چرخش‌ها فراوان است که ما فکر می‌کنیم با آمدن گروه جدید انقلاب جدیدی رخ داده است.
چرا جریان اصلاحات هرچیزی که از موضع نظام بیان می‌شود را به عنوان موضع جناح مقابل خود محسوب می‌کنند؟
شجاعی‌زند افزود: آقای دکتر حاضری بحث را به این سمت بردند که اجازه نمی‌دهند همه در انتخابات شرکت کنند. اما بیشتر از تغییر کارگزاران مشکل ما این است که سازوکار عزل نداریم. یکی از ایده‌های پوپر درباره دموکراسی این نیست که مردم در تعیین کارگزار شرکت کنند بلکه باید اختیار عزل را هم داشته باشند. اما شناخت خواست مردم به این سادگی نیست.
او با بیان اینکه ام‌المساله اصلاح‌طلبان تصاحب کرسی‌ها و مناصب است و نه ایران و مسائل آن گفت: چرا جریان اصلاحات هرچیزی که از موضع نظام بیان می‌شود را به عنوان موضع جناح مقابل خود محسوب می‌کنند؟ مگر اصلاحات، جناح مقابل نظام است؟ اگر اصلاح طلبان، رهبری و شورای نگهبان را مقابل خود می‌دانند پس دیگر یک جناح سیاسی درون نظام نیستند بلکه باید به فکر جایگزینی برای نظام باشند که گویا هستند. در کدام یک از حرکت‌های اعتراضی که منجر به یک مساله امنیتی و انتظامی شد اصلاحات موضع روشنی اتخاذ کرد؟ گویا اصلاحات، جناح مقابل خودش را نظام می‌داند. می‌گویند چرا شورای نگهبان به ما اجازه نمی‌دهد که در مناصب قرار بگیریم؟ کسی که اصل نظام و دخالت دین در سیاست را قبول ندارد تقاضا دارد که رئیس جمهور شود. این شوخی کردن با ماجراها نیست؟
حاضری: اصل ۲۷ قانون اساسی را عملا مخدوش کرده و اجرا نمی‌کنیم
حاضری در پاسخ به انتقادات شجاعی‌زند گفت: من بحث خودم را در تقابل با دکتر شجاعی‌زند نمی‌دانم. اتفاقا خود ایشان یکی از اعضای آن تشکل هایی هستند که من اعتراض میکنم چرا بدون سازوکار روشن انحلال پیدا کرد؟
این استاد دانشگاه تربیت مدرس به ادامه بحث خود در خصوص مدیریت اعتراضات پرداخت و گفت: ما یک اصل صریح و روشن به اسم اصل ۲۷ قانون اساسی داریم که اگر می‌خواهد اعتراضی صورت بگیرد امکانش فراهم باشد. وقتی به اصل قانون و مذاکرات مجلس خبرگان نگاه می‌کنیم می‌بینیم تلاش‌های زیادی انجام شد که این اصل شفاف و روشن باشد و هیچ قیدی نداشته باشد. اما ما عملا آن را مخدوش کرده و اجرایش نمی‌کنیم و ساز وکاری را به رسمیت نمی‌شناسیم که مردم اعتراضشان را انجام دهند.
مثلا در قانون احزاب برخلاف صراحت اصل ۲۷،قید گذاشته ایم احزاب برای برگزاری تجمعات از کمیسیون ماده ۱۰ احزاب مجوز بگیرند،ترکیب آن کمیسیون هم بگونه ای است که اکثر اعضای آن ممکنست در همان موضوع مورد نظر،طرف منازعه باشند وبا صدور مجوز موافقت نکنند یا شروطی دست وپاگیر بگذارند،حالا اگر حزب درخواست کننده بخواهد به این مانع تراشی اعتراض کند باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کند که با توجه به ماهیت این قبیل موضوعات،عملا فرصت از دست رفته است.
او در ارتباط با مدیریت اعتراضات در صحنه وقوع نیز گفت: برای مدیریت اعتراضات یک نیروی شناسنامه دار رسمی،آموزش دیده داخل صحنه بگذارید که معلوم باشد کیست و از چه نهادی است وروش مواجهه با اعتراض ومهار آنرا با کمترین خسارت بلد است. همانطور که دکتر شجاعی‌زند گفتند در فلان کشور چندماه اعتراض و تظاهرات خشونت آمیز انجام می‌شود اما در آنها کمترین نشانه‌ها از سطح آخر برخوردها مثل کشته و تلفات را می‌بینیم، اما در ایران یک روز یک اعتراض رخ می‌دهد تعداد زیادی کشته و زخمی داده می‌شود.
حاضری با تاکید رفتار حاکمیت برای تلاش برای پیشگیری از تکرار نارضایتی‌ها گفت: بعد از کدام یک از اعتراضات رسیدگی صورت گرفت؟ بعد از کدامیک از اعتراضات گزارش شفافی دادند که چه کسی خلاف کرد یا چه کسی در صحنه بود؟ الان دو سال از اعتراضات ۹۸ با این همه تلفات وخسارات گذشته، اطلاعاتش کجاست؟ می‌گویید از خارج بودند؟ این همه دستگاه داریم بیایند بگویند مقصرین چه کسانی بودند؟ کدام دادگاه صالحه‌ای با شیوه اقناع کننده ای مثل علنی بودن آن برای رسیدگی تشکیل شد؟.
او سرانجام پیشنهاد داد که میزگردهای مشابهی برای بررسی وکالبدشکافی موردی و جزئی سه حادثه خاص مثل حوادث سال۸۸یا اعتراضات ۹۸ یا همین اعتراضات اخیر مرتبط با آب به صورت مصداقی برگزار شود و آمادگی دارد به تک تک موارد و انتقادات مطرح شده از سوی دکتر شجاعی زند ورود پیداکند وپاسخ دهد
شجاعی‌زند: احزاب مسئولیت نمی‌پذیرند
شجاعی‌زند نیز در بخش پایانی سخنان خود گفت: اینکه اعتراضات صنفی به سرعت سیاسی و مصادره می‌شود، مختص جمهوری اسلامی است و این پدیده را در جاهای دیگر نمی‌بینیم. احزاب به دلیل اینکه بضاعت جمع کردن مردم را در صحنه ندارند از فرصت و موقعیت‌های دیگران استفاده می‌کنند. در میتینگ احزاب ۵۰۰ نفر جمع نمی‌شود. یکی از علل اینکه برای راهپیمایی مجوز داده نمی‌شود این است که احزاب مسئولیت نمی‌پذیرند و اگر اعتراضات رادیکال شود از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کنند.
او افزود: ما در جمهوری اسلامی حزب نداریم، بلکه جریان‌هایی داریم که هر روز رنگ عوض می‌کنند، تا موقعیت فروپاشی هم پیش می‌روند اما روز بعد می‌گویند چرا حقوق ما را رعایت نمی‌کنید؟ حزبی که خود را در مقابله با نظام می‌بیند چه انتظاری از اعطای حقوق سیاسی و حزبی دارد؟ احزاب مگر چقدر می‌توانند جمعیت جمع کنند؟ مگر اینکه بخواهند با فضاسازی لشکرکشی کنند که آن موقع به یک مساله امنیتی و انتظامی تبدیل می‌شود.
او در پایان گفت: اعتراضات جلیقه‌زردها و وال‌استریت سیاسی‌ترین اعتراضات در غرب بود. شما شاهد این بودید که کسی کشته شود یا از دورن جمعیت به کسی تیراندازی شود؟ در آنها یک صحنه نشان دهید که با پلیس مثل نیروی انتظامی که در تجمعات ایران لت و پار می‌شود برخورد شود. بخش قابل توجهی از کشته‌های ۹۸ مربوط به دیگرانی بود که در این ماجرا سهیم بودند. اما شما نمی‌خواهید این مسائل را ببینید. جریان اصلاحات این گونه است که همه سخنگو و مدعی آن هستند اما زمانی که باید پاسخ دهند کسی مسئولیت نمی‌پذیرد.
حاضری در پایان به علت اتمام وقت، اظهار امیدواری کرد صدا و سیما فرصتی فراهم آورد تا به تک تک موضوعات مورد اشاره پرداخته شود و برای شرکت در آن اعلام آمادگی نمود.
انتهای پیام/
