تداوم وضعیت امنیتی در دانشگاهها، ارکان نهاد علم و دانش را از ماهیت اصیل خود دور ساخته است
♦تداوم وضعیت امنیتی در دانشگاهها، ارکان نهاد علم و دانش را از ماهیت اصیل خود دور ساخته است/
♦به‌تبع مجازات دانشجویان، بسیاری از اساتید نیز به جرم دفاع از دانشجویان معترض و درواقع دفاع از آزادی بیان، مشمول انواع محرومیت‌ها ازجمله اخراج، تعلیق، بازنشستگی اجباری، سلب امکان ارتقاء و … واقع شده‌اند/
♦بزرگ‌ترین جفای بر دانشگاه، از دست رفتن استقلال این نظام علمی و مداخله حکومت در کلیه امور و سطوح آن از وزارت علوم تا دانشگاهها است/
♦حکومت باید اداره امور دانشگاهها به‌ویژه انتخاب روسای دانشگاهها را به خرد جمعی دانشگاهها واگذار کند و استقلال دانشگاه را به رسمیت بشناسد/
به نام خدا
بیانیه انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها به مناسبت شانزدهم آذر؛ روز دانشجو
وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّهٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (آیه ۱۰۴، سوره آل عمران)
در آستانه ۱۶ آذر روزی بزرگ در تاریخ معاصر و نقطه عطفی در جنبش دانشجویی ایران هستیم. روزی که در سال ۱۳۳۲ دانشجویان مبارز و آزادیخواه ایران در مقابل استبداد وقت و دخالت بیگانگان به‌پا خاستند و برای آرمان‌هایشان جان سپردند. ازاین‌رو، این روز را روز حق‌خواهی و استبدادستیزی نامیدند و دانشجویان همواره بر این آرمان‌ها استوار مانده و هزینه‌های بسیار داده‌اند.
جنبش دانشجویی همواره عدالتخواه، آزادی‌طلب و خواهان حق و عزت ایران و ایرانیان بوده است، باوجوداین در بیش از دو دهه گذشته، مطالبات این جنبش با بی‌اعتنایی، نفی و سرکوب روبرو شده است. ریشه این رفتار را می‌توان در تحمل‌ناپذیری، تک‌صدایی و پرهیز از شنیدن صدای اعتراض و انتقادهای به‌حق، حتی پیشنهادهای اصلاحی برخاسته از نهاد علم و دانشگاه دانست.
شکاف بین حکومت و دانشگاه با قرائت تنگ‌نظرانه از «دانشگاه اسلامی و انقلابی» هرروز عمیق‌تر می‌شود. این دیدگاه، دانشگاه یعنی بزرگ‌ترین نهاد مولد توسعه کشور را غیرخودی و بستری برای تربیت مخالفین دانسته و دانشجویان و اساتید را در خدمت تأمین نیازهای غربی یا غیر اسلامی می‌پندارد و لذا پروژه یکدست‌سازی حاکمیت را به مراکز علمی نیز کشانده است. اصلی‌ترین آماج جریان یکدست‌سازی در نظام دانشگاه، دانشجویان و اساتید هستند. باورمندان به این رویکرد، قائل به تکثر آراء و استفاده از ظرفیت دانشجویان و نخبگان علمی نبوده و انتقادات علمی و مدنی را برنمی‌تابند.
در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از وقایع سال ۱۴۰۱، بر دانشگاه و دانشجویان جفای زیادی شده است. بزرگ‌ترین جفای بر دانشگاه از دست رفتن استقلال این نظام علمی و مداخله حکومت در کلیه امور و سطوح آن از وزارت علوم تا دانشگاهها است. این مداخله دو وجه دارد: سیاست‌زدگی و امنیتی‌کردن دانشگاهها.
در این رویکرد، اعتراضات مسالمت‌آمیز دانشجویان در سال‌های گذشته، تقابل با حاکمیت دانسته شده و به‌جای چاره‌اندیشی برای رفع چالش‌ها و تنگناهای موجود با روش‌های امنیتی و تنبیهی به حذف دانشجویان و اساتید مستقل و منتقد از دانشگاهها متوسل شده‌اند.
چنانچه در دو سال گذشته بسیاری از دانشجویان معترض، در معرض توهین، تهدید، بازداشت، محرومیت از تحصیل و انواع احکام انضباطی قرار گرفته‌اند. به‌تبع مجازات دانشجویان، بسیاری از اساتید نیز به جرم دفاع از دانشجویان معترض و درواقع دفاع از آزادی بیان، مشمول انواع محرومیت‌ها ازجمله اخراج، تعلیق، بازنشستگی اجباری، سلب امکان ارتقاء و … واقع شده‌اند.
انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها با سابقه بیش از چهاردهه فعالیت مدنی و سیاسی، پیرو مسئولیت‌های اجتماعی خویش، مواضع و راهبردهای خود را درباره وضعیت کنونی نهاد علم و دانشگاه به شرح زیر اعلام می‌کند:
۱-این انجمن دانشگاه را خانه دانشجویان و اساتید مستقل و منتقد دانسته و هشدار می‌دهد تداوم وضعیت سیاست‌زده و امنیتی در دانشگاهها، ارکان نهاد علم و دانش را از ماهیت اصیل خود دور ساخته و پیامد آن، خسران و ناامیدی جامعه علمی و دانشجویان، روند فزاینده مهاجرت دانشجویان و فرار مغزها، عزلت‌گزینی نخبگان، خدشه‌دارشدن استقلال دانشگاهها، تهی‌شدن هویت علمی دانشگاه، انحراف از توسعه علمی، از دست‌رفتن سرمایه‌های اجتماعی و اعتماد عمومی و شکاف فزاینده بین دانشگاهیان و مردم با حاکمیت خواهد بود.
۲- حکومت باید رویکرد خود را نسبت به نهاد دانشگاه اصلاح‌کرده و نقادی‌های دانشگاهیان را در راستای کمک به پیشرفت کشور دانسته، مرز خودی و غیرخودی در این نهاد علمی را بردارد و حق اعتراض دانشجویان و اساتید را به رسمیت بشناسد؛ چراکه جنبش دانشجویی و اعتراضات دانشگاهیان در موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی همواره تداوم خواهد یافت.
۳- استقلال دانشگاهها، تفوق نهاد علم بر سیاست و پرهیز جدی از سیاست‌زدگی محیط دانشگاه، از الزامات پیشرفت علمی کشور بوده و مستلزم عدم‌مداخله حکومت به‌ویژه نهادهای امنیتی و سیاسی در امور وزارت علوم و دانشگاهها است. حکومت باید اداره امور دانشگاهها به‌ویژه انتخاب روسای دانشگاهها را به خرد جمعی دانشگاهها که نخبگان علمی کشور هستند، ذیل نظام آموزش عالی وزارت علوم واگذار کند و استقلال دانشگاه را به رسمیت بشناسد.
۴- دانشجویان و دانشگاهیان باید در محیط دانشگاه و جامعه بدون ترس از تهدیدها و تنبیه‌ها، در راستای دفاع از حقوق مردم و منافع ملی، امکان و آزادی گفتگو و نقد داشته باشند؛ لذا مطابق روح حاکم بر قانون اساسی و فصل حقوق ملت، آزادی بیان را حق مسلم دانشجویان و اساتید و آحاد شهروندان دانسته و از آن حمایت می‌کنیم. تمهیدات آن باید از سوی حکومت محقق شود تا در آینده شاهد افزایش تعارضات دانشگاه با حاکمیت نباشیم.
۵- انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها از مسئولین دولت، وزارت علوم و دانشگاهها و قوه قضاییه می‌خواهد که از حقوق قانونی دانشجویان و اساتید، دفاع و در جهت احقاق حقوق ازدست‌رفته آنان، اقدامات عاجلی را معمول دارند تا شاید بخشی از آلام و خسارت‌های وارده به آنان ترمیم شود.
این انجمن با تداوم تلاش‌ها و طرح مستمر مطالبات خود برای احقاق حقوق آحاد مردم، از تمام توان و ظرفیت‌های خود در کشور بهره می‌گیرد تا ضمن رصد مسائل سیاسی و اجتماعی کشور و مطالبه‌گری، از حقوق تضییع‌شده دانشگاهیان به‌ویژه استادان و دانشجویان، دفاع و حمایت کند.
انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها
۱۵ آذر ۱۴۰۲
