اصلاحات، فقط در دستان اصولگرایان است/

اصلاحات، فقط در دستان اصولگرایان است/

محسن صنیعی (عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها)

این روزها، یک پرسش اساسی وجود دارد که اصلاح طلبان در کجای سپهر سیاسی ایران قرار دارند؟ پس از ۲۵ سال از آغاز اصلاحات، دستآورد اصلاحات چه بوده است؟ وظیفه امروز اصلاح طلبان چیست؟ مصاحبه طولانی آقای عباس عبدی با خبرگزاری تسنیم، در مورد سیر تاریخی اصلاح طلبی و اصلاح طلبان خواندنی است.

اخیرا در فضای کلاب هاوس، مباحثات بسیار طولانی میان آقای تاج زاده به عنوان مدافع اصلاحات ساختاری و حتی نمایندگان تفکر براندازی صورت می گیرد که جمعیت بسیار زیاد شنونده را به خود جلب می کند.

مناظره آقای تاج زاده و مرادویسی، از جدی ترین این مناظره ها در فضای کلاب هاوس برگزار شده است. در این مباحثات، تاکید آقای تاج زاده بر آن است که شرایط مملکت به نحوی است که ناگزیر به تغییرات ساختاری می باشیم و این اصلاحات هم فقط در توان حاکمیت است.

شاید بد نباشد تاریخچه اصلاح طلبی را مرور کنیم. در دهه شصت، مجادلات، عمدتا بر روی مباحث اقتصادی بود و کمتر بر روی حقوق سیاسی-اجتماعی متمرکز بود. در دهه هفتاد به بعد، که با پدیده رد صلاحیت ها از سال ۶۹ به بعد، مواجه شدیم، عمدتا بر روی حقوق سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متمرکز شد. نیاز به مرور ۷۶ تا ۱۴۰۰ نیست.

ایران امروز با بحران های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بین المللی روبروست. در حوزه اقتصادی، تورمی که مثل این که ترمز بریده است، رکود و بیکاری و هر روز گران تر شدن قیمت ارز و از طرف دیگر کسری بودجه دولت، بحران های اجتماعی را در پدیده مهاجرت جوانان، نخبگان و حتی افراد جویای کار به اقصی نقاط عالم می بینیم، از طرف دیگر اعتراضات بازنشستگان، معلمان، بازاریان، کارگران و اقشار و اصناف مختلف را شاهد هستیم.

در حوزه بین المللی، پرونده هسته ای ایران، در یک نقطه نامعلومی که به نظر امیدی برای باز شدن گره آن وجود ندارد، دیده نمی شود و از طرف دیگر، شرایط بین المللی ایران به ترتیبی است که دوستان ایران اندک و دشمنانش زیاد شده اند.

متاسفانه انفجارات در مراکز هسته ای، نظامی و موشکی، ترورهای سرداران سپاه و مرگ های مرموز بعضی از فرماندهان سپاه در صنعت هوا و فضا، نیز از بحران های امنیتی داخلی است که باید تغییر حسین طائب از ریاست سازمان اطلاعات سپاه، پس از ۱۳ سال را باید در این راستا دید.

حال چه باید کرد و از اصلاح طلبان چه می آید؟

آنچه امروز دیده می شود نهادهای سیاست گذار چون مجمع تشخیص مصلحت، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی فضای مجازی و مجلس و شورای نگهبان و خود مجمع تشخیص به عنوان قوه قانونگذار و نیز دولت به عنوان برنامه ریز و مجری و قوه قضاییه و سازمان بازرسی و دیوان محاسبات و نیز هیات نظارت بر سیاست های کلی به عنوان قوای ناظر و نیز بسیاری از نهادهای اقتصادی چون بنیاد مستضعفان، آستان قدس، بنیاد برکت، قرارگاه خاتم الانبیاء و …. همه در اختیار اصولگرایان قرار دارند.

در همه این نهادها، همه مدیران تا حد مدیران میانی و حتی مدیران جزء نیز در اختیار اصولگرایان قرار دارند. پس اصلاح طلبان در کجا قرار دارند؟ اصلاح طلبان را نه اصلاح طلبان رسمی در احزاب و گروه های رسمی که نیروهای خواهان اصلاح طلبی باید تعریف کرد.

این نیروها کم و بیش همچنان در بدنه کارشناسی دولت، بخش خصوصی و فضای رسانه ای حضور دارند. وظیفه امروز اصلاح طلبی در ایران چیست؟ به نظر می آید که تنها وظیفه اخلاقی اصلاح طلبان در ایران، نقد سیاست ها، برنامه ها و عملکردها در همه حوزه های اجرایی، تقتینی و قضایی و ارائه نظرات کارشناسی مناسب به دستگاه های سیاست گذار، قانونگذار، برنامه ریز و مجری است.

اما اگر امروز ایران با بحران های متعدد داخلی و خارجی روبروست، با عدم حضور اصلاح طلبان در همه حوزه های حاکمیتی از قوای سه گانه تا نهادهای سیاست گذار، انجام اصلاحات از دست اصلاح طلبان و نیروهای خارج از حاکمیت خارج شده است.

پس بنابراین هیچ مسئولیت حقوقی، متوجه اصلاح طلبان و نیروهای خارج از حاکمیت نیست. مجموعه قوای یکدست موجود، می توانند از دیدگاه های کارشناسی اصلاح طلبان و سایر نخبگان و دلسوزان در دانشگاه ها، رسانه ها و موسسات علمی و پژوهشی بهره ببرند.

در این مرحله و برای خروج کشور از بحران های فراگیر در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و امیدبخشی به جامعه، اصلاحات فقط با همت اصولگرایان امکان پذیر است.