بخل‌ورزی و سخاوتمندی فرهنگی و پیامدهای آن!
بخل‌ورزی و سخاوتمندی فرهنگی و پیامدهای آن!
دکتر حسن دادخواه
(عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و عضو انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه)
دو صفت بخل ورزی و سخاوتمندی، در حوزه اقتصادی و آنچه به دهش و گشاده دستی مالی در پیوند است، کاربردی فراوان دارد ولی در حوزه فرهنگی و آنچه به اخلاق فردی و گفتمان های فرهنگی و جمعی میان تک تک افراد با یکدیگر در پیوند است، کاربرد فراگیری ندارد و چه بسا تازه و نو بنظر آید.
بخش‌های فراوانی از روابط فردی ما در جامعه، تابع و پیرو نوع شخصیت و ساختارهای ذهنی و معیارهای ارزشی ماست و تنظیم نوع روابط هر یک از ما با دیگران، وابسته به ویژگی های شخصیتی و روحی ما است.
آنچه که از ما به دیگران ممکن است برسد و یا ما آگاهانه به پای دیگران نثار کنیم، تنها محدود به ثروت و پول و دارایی ما نیست بلکه بخش های زیادی از دهش ها و رواداری و بخشندگی ما نسبت به دیگران، به حوزه و ساحت های معنوی درپیوند است که اگر ما در این حوزه ها بخیل و دست بسته باشیم، دیگران را از بذل توجه معنوی خویش بی نصیب می داریم!
برای یافتن مصداق ها و آن دسته از رفتارها و روابط هر یک از ما با دیگران، باید قدری به جستجو پرداخت. شناساندن مصداق‌های این گونه رفتارها چندان آسان نخواهد بود. شاید کنش‌های زیر را بتوان مصداق هایی از رفتار ما با دیگران محسوب کرد که نزد برخی با بخل و نزد برخی دیگر با سخاوت و مهربانی همراه است:
۱_ بیان و ابراز ویژگی های نیکو و والای دیگران.
۲_ قدرشناسی و ارج گذاری به کوشش های دیگران.
۳_ راضی و خرسند بودن از پیشرفت دیگران.
۴_ کمک و یاری رساندن به پیشرفت دیگران .
۵_ همکاری و همیاری و آسان گیری در روند رو به جلو و ترقی دیگران.
۶_ اعتراف و اقرار به سرآمدی دیگری در مقایسه با خود.
۷_اعتنا به زحمات دیگران و دیدن نقش های مثبت دیگران در یک کار جمعی و سازمانی.
موارد یادشده می تواند نمونه هایی از مصداق وجود سخاوتمندی فرهنگی در افراد باشد.
دوری از بخل ورزی و تقویت سخاوتمندی فرهنگی در وجود یک فرد، بیش و پیش از آنکه دیگران و پیرامونیان از آن بهره مند شوند، فواید آن به خویشتن فرد می رسد. چنانچه صفت سخاوتمندی فرهنگی در وجود فرد نهادینه شده باشد، به نظر می رسد که او زندگانی آرام و همراه با آرامش روحی و راحت تری خواهد داشت و گذران عمر و روزگار با همه دشواری ها بر او آسان تر سپری می گردد و او از روزگار، رضایت مندی بیشتری دارد.چنین افرادی، خویش را موفق می دانند و از دستاورد و ثمرات زندگی شخصی و خصوصی خود، راضی است.
در برابر با این منش، صفت بخل ورزی فرهنگی چنانچه در فردی نهادینه شد، سنگ بنای خودمحوری و تک گویی و انزوا و تنهایی اجتماعی را در او بوجود خواهد آورد. چنین افرادی، به لحاظ تنگ نظری، بد گمانی و بد اندیشی نسبت به دیگران و بلکه به خویشتن، پرتو نورانیت معنوی و مهرورزی در وجود آنان به خاموشی می گراید و تاریکی و رنگ خاکستری میان او و دیگران حایل می شود. چنین افرادی از گذران روزگار متنفر و نسبت به خود و پیرامونیان با چشمانی غبار آلود می نگرند.
انتهای پیام/
