مذاکره، مذاکره است مستقیم یا غیرمستقیم
مذاکره، مذاکره است مستقیم یا غیرمستقیم
محسن صنیعی (مدرس دانشگاه و عضو انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها)
مذاکرات هسته‌ای وین پس از پنج ماه تأخیر از هشتم آذرماه، آغازشده است. دور هفتم و هشتم مذاکرات هسته‌ای در دولت جدید رئیسی با حضور ۱+۴ و با حضور غیرمستقیم امریکا برگزار شده.
مسئله اصلی در این مذاکرات، سیاست‌های آمریکا و خصوصاً تحریم‌هایی است که در دوره ترامپ علیه ایران برقرارشده و آمریکا به‌صورت یک‌طرفه از برجام خارج‌شده است. خواست اصلی ایران هم رفع فوری تمامی تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران، خصوصاً تحریم‌های وضع‌شده در دوره ترامپ است و نیز تضمین این‌که اگر ایران، به‌طور کامل به برجام برگردد، آمریکا و همه کشورهای دیگر نیز پایبند به برجام باقی خواهد ماند.
در حقیقت، طرف اصلی مذاکرات در شش دور قبلی و نیز در دور هفتم و هشتم و دورهای بعدی مذاکرات، ایران و آمریکا هستند و کشورهای ۱+۴ واسطه میان ایران و آمریکا هستند.
درحالی‌که دو طرف دعوا مشخص هستند، ۵ کشور واسطه پیام از ایران به آمریکا و از آمریکا به ایران است. این کار چیزی جز طولانی ترشدن زمان مذاکرات نخواهد بود. خصوصاً آن‌که ممکن است پیامی که ازیک‌طرف به‌طرف دیگر رسانده می‌شود، توسط کشورهای واسط به‌خوبی و مطابق نظر کشور مبدأ منتقل نشود.
اگر بناست مذاکره‌ای صورت گیرد چه فرقی دارد که مذاکره با واسطه یا بی‌واسطه باشد؟ ممکن است گاهی مذاکرات به‌صورت محرمانه صورت گیرد، واسطه قابل توجیه است، مانند مذاکرات عمان قبل از روی کار آمدن روحانی.
به‌علاوه در آن مذاکرات، طرف‌های ایرانی و آمریکایی در کشور واسط با هم ملاقات و مذاکره محرمانه داشته‌اند. ولی در زمانی که مذاکرات کاملاً علنی در حال انجام است، واسطه قرار دادن در مذاکرات، چه معنایی دارد؟
مذاکرات رودررو، این ویژگی را دارد که طرف‌های اصلی مذاکرات، به‌طور مستقیم و بدون واسطه می‌توانند پیام همدیگر را عیناً آن طوری که مدنظر است انتقال می‌دهند.
خوشبختانه تابوی مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا، مدت‌هاست شکسته شده خصوصاً از زمانی که وزرای خارجه ایران و امریکا با هم دیدار و مذاکره داشته‌اند و با هم قدم زده‌اند، پس مذاکره مستقیم قبیح نیست. وظیفه دستگاه سیاست خارجی آن است که با ابزار دیپلماسی، بیشترین منافع را برای کشور تأمین کند. ابزار دیپلماسی هم مذاکره است.
خوشبختانه، در دستگاه سیاست خارجی کشور، دیپلمات‌های برجسته‌ای وجود دارد که با مذاکراتی عزتمندانه، می‌توانند از منافع و مصالح ملی کشور دفاع کنند، همان‌طور که در مذاکرات برجام شاهد بودیم که برجام به نحوی تنظیم شد که حتی پس از خروج ترامپ از برجام، قطعنامه‌های پیشنهادی امریکا در شورای امنیت در سازمان ملل نمی‌توانست رأی بیاورد.
ولی متأسفانه، پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، شاهد هستیم که در صحنه بین‌المللی اختلاف میان آمریکا و ۱+۴ به حداقل ممکن رسیده است. همه شرایط نشان می‌دهد که همه این کشورها حتی چین و روسیه بسیار متحدتر از دوره ترامپ با آمریکا هستند.
همان‌طور که در دوره احمدی‌نژاد، چین و روسیه به همه قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران، رأی مثبت دادند، در این مرحله هم نمی‌توان انتظاری جز همراهی آن‌ها با آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان داشت. لذا به نظر می‌آید که دستگاه سیاست خارجی، لازم است با دیپلماسی فعال و حتی مذاکره مستقیم با طرف آمریکایی، اجازه ندهد که توطئه علیه ایران به تحقق بنشیند. ایران برای گریز از بحران‌های اقتصادی فعلی، نیازمند بازگشایی رابطه با کشورهای منطقه و جهان و عادی‌سازی حوزه سیاست خارجی و داخلی دارد.
به نقل از: همدلی
انتهای پیام/
