پوست خربزه جناح تمامیت‌خواه زیر پای اصلاح‌طلبان یا بازگشت صندوق به سمت مردم؟
پوست خربزه جناح تمامیت‌خواه زیر پای اصلاح‌طلبان یا بازگشت صندوق به سمت مردم؟
قدیر فیروزنیا (استاد دانشگاه)
اعلام نتایج تایید صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری بر خلاف سه انتخابات گذشته، فصل نوینی را در عرصه انتخابات فراهم نموده است. که از حهات مختلف قابل ارزیابی است. یکی از این جنبه‌ها درس گرفتن جناح تمامیت خواه از نحوه مشارکت مردم در انتخابات گذشته و نتایج خالص‌سازی در عرصه قدرت. و گزینه دیگر حذف اصلاح طلبان از سپر سیاسی ایران.
همانطور که همگان استحضار دارند، فاصله صندوق آرا با مردم چنان افزایش یافته و جذب مردم در پای صندوق رای را به عنوان یکی از مهمترین چالش‌های اساسی اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو است. از این رو تلاش می‌شود متناسب با واقعیت‌های حاکم بر جامعه و فاصله مردم از حکومت و بازی قدرتی که در جامعه حاکم است این دو گزینه مورد تحلیل قرار گیرد.
عدم مشارکت اکثریت قشر خاکستری و ضربه فنی اصلاح‌طلبان:
از دید این قلم بسیار ساده‌انگارانه خواهد بود که بپذیریم جناح تمامیت خواه عمدا شرایط را برای مشارکت حداکثری مردم و به تعبیر دیگر ریاست جمهوری پزشکیان فراهم نموده است. این امر شبیه یک معجزه می‌ماند. چرا که این جناح لاریجانی را با تمام سوابقی که در خدمت به جناح تمامیت خواه در صدا و سیما داشته را نمی‌تواند تحمل نماید، ولی در این شرایط بستر را برای ریاست جمهوری پزشکیان فراهم نماید؟. (هر چند که صاحب این قلم قلبا دوست دارد که این‌گونه باشد، یعنی جناح تمامیت خواه متوجه شده باشد که اگر این کشتی غرق شود تمام سرنشینان آن غرق خواهند شد و در نتیجه خردگرایی را پیشه نموده و بستر مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود را فراهم نموده است.)
از این رو به نظر می‌رسد که جناح تمامیت خواه با علم بر این که اکثریت مردم با حکومت فاصله داشته و به هیچ عنوان پای صندوق رای نمی‌آیند (بر اساس نظرسنجی ایسپا خبرگزاری ایسنا حدود ۲۸ درصد واجدان شرایط تاکنون اعلام نموده‌اند که به هیچ عنوان رای نمی‌دهند) با تایید صلاحیت دکتر پزشکیان شرایطی را فراهم نموده تا با تلاش اصلاح‌طلبان گروهی از مردمی که از حاکمیت فاصله گرفته‌اند را به پای صندوق رای کشانده و بدین شکل درصد شرکت کنندگان در انتخابات را افزایش دهند.
با این فرض اصلاح‌طلبان به هیچ عنوان نمی‌توانند نامزد مورد نظرشان بر کرسی ریاست جمهوری بنشانند. چرا که از دید این جناح اصلاح‌طلبان فقط می توانند بخش اندکی از قشر خاکستری را به پای صندوق آرا کشانده و این امر دو پیروزی برای جناح تمامیت‌خواه خواهد بود. اولا موقعیت حاکمیت در عرصه بین‌المللی را تثبیت نموده و ارتقاء دهد. دوم از بین مردمی که با حاکمیت به دلایل مختلف زاویه گرفته بودند تعدادی را به سوی خود جذب نموده و از تعداد مخالفان و به تعبیری معترضان خود خواهد کاست. که این امر نوعی پیروزی محسوب می‌شود.
دست‌آورد دیگر جناح حاکم که به نظر می‌رسد از دست‌آورد نخست مهمتر باشد، ایجاد فاصله بین اصلاح‌طلبان و مردم مخالف باشد. با وجود ترمیم شکاف بین اصلاح‌طلبان با مردم بعد از صدور دو بیانیه پایانی میرحسین موسوی و خاتمی سبب شد که تا حدودی جایگاه اصلاح‌طلبان در بین مردم (که قبلا اعلام نموده بودند دیگر تمام ماجرا) ترمیم شود. از این رو به نظر می‌رسد که جناح تمامیت خواه این جایگاه را هدف گرفته است و به فکر نابودی اصلاح طلبان است.
به ویژه اگر تمامی اصلاح‌طلبان مثل سیدمحمد خاتمی به گونه‌ای دیگر شعار تکرار را تکرار نماید(من به دکتر پزشکیان رای می‌دهم) این پیروزی بزرگتر و شیرین‌تر نیز می‌شود. هر چند که علی‌الظاهر این اقدام نفعی برای جناح تمامیت‌خواه نخواهد داشت. ولی این امر با رویکردی که بخشی از اعضای تندرو جناح تمامیت‌خواه دارند(دیگی که برای ما نمی‌جوشد کله سگ بجوشد) قابل توجیه است.
پیروزی سوم جناح تمامیت‌خواه حتی با پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری نیز بدست خواهد آمد. به نظر می‌رسد که جناح تمامیت‌خواه با خالص‌سازی که در دوره ریاست جمهوری مرحوم رییسی انجام دادند (به ویژه قشر خردورز این جناح) متوجه شده‌اند که چالش‌های پیش‌روی نظام و مشکلات اقتصادی مردم، آن چنان گسترده و عمیق شده که اصلاح‌طلبان نیز از عهده حل آن بر نخواهند آمد.
به خصوص که جناح تمامیت‌خواه همچنان بسیاری از کانون‌های قدرت را در دست داشته و می‌توانند عرصه را بر اصلاح‌طلبان تنگ نموده و مانع توفیق دولت شوند. و تحقق این امر علاوه بر پیروزی‌های قبلی جناح تمامیت خواه سسب می‌شود که از اصلاح‌طلبان طلب‌کار نیز باشند. به ویژه این که دیگر اصلاح‌طلبان نمی‌توانند همچون دوره خاتمی اظهار نمایند که رییس جمهور قدرت ندارد. مگر این که اکثریت مردم در انتخابات شرکت نموده و منتخب اصلاح‌طلب محافظه‌کاری به خرج نداده با مردم شفاف بوده و دچار خودسانسوری نشده و پرده از اعمال فشارها بر دارد.
هر چند که عقل سلیم حکم می‌نماید برای توسعه کشور باید از فرصت بوجود آمده حداکثر بهره‌برداری را نمود ولی با توجه به نکات فوق به نظر می‌رسد که اصلاح‌طلبان باید ابعاد مختلف مساله را بررسی نموده و آگاهانه در فرایند انتخابات مشارکت نمایند.
با توجه به مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت که در صورت حضور مردم پای صندوقهای رای و انتخاب پزشکیان برای ریاست جمهوری نوعی بازی برد ـ برد برای جناح‌های سیاسی بوجود آمده و هم مردم و هم تمامی جناح‌های سیاسی و بویژه مردم کشور از منافع آن برخوردار خواهند شد. امیدوار است که جناح تمامیت خواه از روی خردورزی و درس‌آموزی از ناکامی‌های گذشته بویژه در دوره خالص‌سازی آگاهانه بستر را برای برگزاری انتخابات مناسب فراهم نموده باشد.
۲۷ خردادماه ۱۴۰۳
