نقدی بر نامه درخواست تداوم فیلترینگ نمایندگان مجلس

نقدی بر نامه درخواست تداوم فیلترینگ نمایندگان مجلس/

اگر فیلترینگ را صد برابر بکنید، تکنولوژی راه دور زدن آن فیلترها را فراهم می‌کند/

محسن صنیعی عضو (عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها)

هفته گذشته و در آستانه جلسه شورای عالی فضای مجازی، ۱۳۶ نفر از نمایندگان مجلس دوازدهم، نامه‌ای به این شورا نوشتند و از این شورا درخواست کردند که نسبت به حکمرانی قانونمند در فضای مجازی اقدام کند. آنها در این نامه ضمن انتقاد از رفع فیلترینگ، طرح چنین موضوعی را «هدیه شگفتانه به دشمنان در جنگ نرم» خوانده‌اند و از شورای عالی فضای مجازی خواسته‌اند تا تحت تاثیر فضای هیجانی و احساسی قرار نگیرد. جا دارد این نامه با دقت خوانده شود و مورد تحلیل قرار گیرد. نکات زیر از این نامه، قابل توجه است:

۱- این نامه با این پاراگراف آغاز می‌شود که «با توجه به رشد روزافزون و چشمگیر فنآوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و همچنین تاثیر همه جانبه فضای مجازی در عرصه‌های گوناگون زندگی مردم، بدون تردید امروز فضای مجازی، یک فضای حقیقی است.» مشخص است که نمایندگان محترم، اهمیت فضای مجازی را بر عرصه های گوناگون زندگی مردم از جمله عرصه اقتصادی درک کرده‌اند و به خوبی خبر دارند که چگونه امکان گسترش کسب و کار در فضای مجازی وجود دارد یا امکان رونق کسب و کارهای در فضای حقیقی، با استفاده از فضای مجازی وجود دارد.

خبر دارند که با استفاده از فضای مجازی، امروزه، حتی روزنامه‌های سراسری در همه دنیا، به سمت روزنامه‌های اینترنتی، پیش رفته‌اند و نسخه چاپی را به حداقل رسانده‌اند. خبر دارند که در همین فضای مجازی، می‌توان شبکه‌های تحلیلی مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی برقرار کرد که الان وجود دارند. ابتدای نامه را با این سخن آغاز کرده‌اند، مثل این که می‌خواهند با توجه به اهمیت فضای مجازی در زندگی مردم و این که گسترش ارتباطات، نقش بسیار برجسته ای بر رشد کشورها دارد، خواستار گسترش فنآوری ارتباطات و فضای مجازی شوند.

۲- در ادامه این نامه آمده است که «همه این‌ها نشان می‌دهد که ما در یک جنگ شناختی با فنآوری‌های بسیار پیچیده قرار داریم. در برابر هر اقدام ما در عرصه مجازی، طراحی و اقدام می کند، از این رو ما هم باید با کمک جوانان نخبه ICT کشور، برای مقابله با دشمن، طرح و اقدام داشته باشیم.» عبارت جنگ شناختی، یعنی بحث در حوزه باورها و اعتقادات است. این نشان می‌دهد که مردم و جوانان، حرف‌های دیگران را بهتر از ما می‌پذیرند و حرف‌های ما، خریداری ندارد. در حقیقت، عبارت جنگ شناختی، شکست خودی‌هایی که مصداق آن صدا و سیما و نیز تفکر حاکم است، را نشان می‌دهد. متاسفانه موقعی که چند تاثیر از فضای مجازی بر خلاف میل نمایندگان دیده می‌شود، به جای به کارگیری روش‌های فعال در پاسخگویی به شبهات در همان فضای مجازی، فیلترینگ را به عنوان ساده‌ترین راه پیشنهاد می‌کنند. درست مثل مسأله سختی که معلم از شاگرد پرسش می‌کند و شاگرد تنها راه حل رهایی از مسأله را پاک کردن صورت مسأله می‌داند.

۳- در این نامه، باز ادامه داده‌اند که «پرواضح است مسأله اصلی فضای مجازی کشور، فعالیت انحصاری، یله و رهای چند سکوی آمریکایی نیست» آن چیزی که من می‌بینم، فضای مجازی انحصاری و یله و رها نیست. الحمدلله اینترنت که یوتیوب و فیسبوک و اینستاگرام و تلگرام و واتس اپ و توییتر و صدها شبکه خبری خارجی، فیلتر بوده و هستند و اینترنت هم آن قدر یله و رها نیست. الحمدلله همه دستگاه‌های قانونی کشور، کار خود را در فیلترکردن عمده اینترنت در ایران انجام داده اند و اینترنت هیچ گاه، یله و رها نبوده است، ولی آن چه که شما یله و رها می بینید، در حقیقت این است که بعد از همه راه ها و ابزارهایی که دستگاه های حکومتی برای بستن فضای مجازی به خرج داده اند، به برکت تکنیک های مختلف و فیلترشکن های رایگان و غیر رایگان، دور زده می شود. اگر فیلترینگ را صد برابر بکنید، تکنولوژی راه دور زدن آن فیلترها را فراهم می‌کند.

در حقیقت، این جمله، شکست فیلترینگ را بیان می‌کند ولی عجیب است که باز فیلترینگ را تجویز می‌کنند و اگر شورای عالی فضای مجازی دنبال رفع فیلتر واتس اپ برآمده بود، آن را نکوهش کرده اند و خواستار تداوم فیلترینگ بوده اند. جالب است نمایندگان محترم، از گسترش دیش های ماهواره ای استارلینک در کشور خبر دارند که رقم آن به ده ها هزار رسیده است و قطعا نرخ رشد آن بسیار سریع است.

۴- جالب است در پایان نامه اشاره کرده اند که «اخیرا نیز کشور سوریه به واسطه‌ی عملیات شناختی موفق دشمن در بستر شبکه های مجازی، از جبهه مقاومت، فاصله گرفته است» و این نشان می دهد که متاسفانه، از شرایطی که در سوریه می گذشت، تحلیل درستی ندارند و علت سقوط بشار اسد را به فضای مجازی محدود کرده اند. آخر کدام ارتشی یا شهروند سوری می توانست با حقوق ۳۰-۲۰ دلار در ماه، از حکومت بشار اسد، دفاع کند؟

۵- در پایان باید اشاره کنم که اگر بر اساس نظرسنجی ایسپا، نفوذ سه پلتفرم خارجی تلگرام، واتس اپ و اینستاگرام، دو برابر پلتفرم های داخلی ایتا و بله و روبیکا است، این بدین معناست که فیلترینگ راه حل برخورد با افکار عمومی نیست و راه اندازی پلتفرم های داخلی با سرمایه دولتی و مجبور کردن دستگاه های دولتی و کارمندان به فعالیت در فضای پلتفرم های داخلی، به معنای محبوب بودن این پلتفرم ها نیست. راه برخورد با افکار عمومی، رسمیت بخشی به افکار متفاوت و آزادی عرضه تفکرات و اندیشه های مختلف در فضای مجازی و فضای حقیقی است.

به نقل از: همدلی