« سازگاری»، راهی میان تسلیم یا مقاومت!

حسن دادخواه(عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و عضو انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه)

در میان انبوهی از دوگانه‌سازی‌های ساختگی در ادبیات سیاسی ایران در پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دوگانگی میان تسلیم و مقاومت و نتایج تلخ آن، به جهت اثرگذاری در سیاست خارجی و سیاست داخلی کشورمان، جای بسی تأمل دارد.

بر پایه دوگانه تسلیم و مقاومت، رابطه میان دولت‌ها با منتقدان و بلکه با غیر خودیان، یا تسلیم خواهد بود و یا مقاومت!

در گفتمان دوگانه میان تسلیم و‌ مقاومت، تسلیم شدن برابر با خودباختگی، فراموش کردن ماهیت استقلال‌طلبی و در آغوش دشمن قرار گرفتن است در حالی که مقاومت، برابر با ادامه ستیز با دشمن و تحمل ضرر و زیان هنگفت حاصل از ایستادگی و پافشاری بر اهداف اولیه و اصل خویش است.

در گفتمان دوگانگی میان تسلیم و مقاومت، بی‌گمان ارجحیت با مقاومت و ایستادگی و رویارویی دائمی با کشورهایی است که دشمن خوانده می‌شوند. این مقاومت، در این گفتمان، گر چه در کوتاه‌مدت زیان‌ها و صدماتی به دنبال دارد ولی در پایان و درازمدت منجر به قوی شدن و پیشرفت و خودکفایی و عدم وابستگی خواهد شد و تسلیم، گرچه، رفاه و آرامش به دنبال دارد اما در درازمدت، بی‌گمان موجب سستی و خودباختگی می‌گردد.

واقعیت مهم این است که در فضای میان تسلیم و مقاومت، وضعیتی همچون « سازگاری»، قرار دارد که در بردارنده مزیت‌ها و امتیازات «مقاومت» است بدون آن‌که زیان‌های «تسلیم» را به دنبال داشته باشد.

اتخاذ و انتخاب وضعیت سازگاری، چه در بُعد فردی و چه در قالب یک سیاست کشوری، تنظیم کننده نوع رابطه میان یک انسان یا یک کشور با دیگر انسان‌ها و کشورهاست.

اتخاذ و انتخاب وضعیت سازگاری در حوزه فرهنگی، زمینه دوستی دولت‌ها با گستره‌ای از شهروندان با سبک‌های گوناگون زندگی را فراهم می‌کند در حالی که گفتمان دوگانه تسلیم و مقاومت، رابطه میان دولت‌ها و شهروندان را همواره با انواعی از بگیر و ببند و جنگ و گریز همراه می‌کند.

اتخاذ و انتخاب وضعیت سازگاری در حوزه سیاست خارجی، این فرصت و امکان را برای دولت‌ها فراهم می‌کند تا بتوانند از همه امتیازات دولت‌های دیگر. به نفع خود سود ببرد در حالی که وضعیت مقاومت، انرژی دولت‌ها را در مخالفت دائمی و فرسایشی با دیگر کشورها فرسوده می‌کند. از دیدگاه طرفداران گفتمان دوگانه تسلیم و مقاومت، اتخاذ و انتخاب وضعیت سازگاری، همان سازش و استحاله شدن و رنگ باختن در برابر دشمنان است و در حوزه حکمرانی مستقل، موجب وابستگی را فراهم می‌آورد.

در هر حال، یکی از موضوعات کلیدی و مهم که می‌تواند راهی نو در اختیار سیاستمداران کنونی ایران قرار دهد، انجام گفت‌و‌گو میان فرهیختگان با موضوع اصطلاح شناسی و یافتن نگاه نو در عرصه حکمرانی است. مزیت‌های وضعیت سازگاری می‌تواند به چهار دهه مقاومت فرساینده کشورمان با برخی کشورهای جهان پایان دهد.

انتهای پیام/