«غیرت» یا واکنشی جبرانی!
«غیرت» یا واکنشی جبرانی!
دکتر حسن دادخواه
(عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و عضو انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه)
با یک جستجوی ساده در گوگل می توان طی چند دقیقه به معنای لغوی و اصطلاحی و انواع و کاربردهای واژه «غیرت» دسترسی پیدا کرد.
با کمی اندیشه و تحلیل ذهنی در پیرامون کاربرد و انواع و واژکان مترادف با کلمه غیرت، می توان به جایگاه و سیاق و مفهوم اجتماعی این واژه و ضرورت کاربرد آن پی برد.
چکیده کلام این است که بروز و ظهور احساس «غیرت و یا تعصب» حاصل و برآمده از فقدان و نبودن و کاستی یا برآمده از وجود عیب و نقصی در جامعه است.
به سخن دیگر، در شرایط عادی که همه ابزار و آلات برای پیشبرد امور آماده و فراهم است و قوت استدلال و توجیه مخاطبان وجود دارد،نیازی به تحریک آنان به واکنش های شتاب زده و بیرون از قانون نیست.
بارها مشاهده شده است که ناتوانی در توجیه مخاطبان، متکلم را واداشته تا آنان را با به کار گیری اصطلاح « غیرت دینی»، به انقیاد وتبعیت یا انجام کارهای غیر منطقی یا پذیرش کورکورانه وادارد.
گاهی نیز نبودن امکانات و آمادگی ها برای رسیدن به موفقیت،موجب استفاده از واژه غیرت در راستای تحریک غیر منطقی برای بالا بردن میزان و درجه کوشش و تلاش بازیگران می شود.
در میدان های جهانی ورزش و حتی رقابت های علمی، آنگاه که نتوانستیم آمادگی های لازم را فراهم کنیم، سعی و تلاش انفرادی را با امور احساسی و « غیرتی و تعصبی» پیوند زده ایم تا خلا اجرایی و ناکارآمدی مدیران را پنهان کنیم.
به نظر می رسد که کاربرد واژه غیرت در جوامع وامانده از کاروان توسعه فرهنگی، در میان ساکنان غیر شهروند که احساس بی توجهی به خویش دارند، در جوامع ای که کارگزاران فاقد شایستگی لازم برای اعمال قانون هستند، کاربرد پر مصرف دارد.
دست آویختن به غیرت و تعصب و اقدام انفرادی و شخصی برای اجرای قانون و به مجازات رساندن مجرم و متهم بدون طی مراحل دادرسی قضایی، می تواند نشانه ای از عدم توسعه یافتگی در آموزش علوم انسانی باشد.
بر این پایه، گسترش آموزش همگانی و ارتباط با جهان پیشرفته و دوری گزینی از انزوای سیاسی و توجه به ویژگی های طبیعی و نیازمندی های انسانی تنها راه برون رفت از اقدامات شخصی و انفرادی و ابزار سازی از غیرت و تعصب است.
انتهای پیام/
